صفحه اول
در آستانه شب یلدا ۱۴۰۴، تهیه و چیدمان سفره این آیین کهن خانوادگی با فشار اقتصادی بیسابقهای روبهرو شده است. بررسیها نشان میدهد هزینه متوسط یک سفره نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر افزایش یافته و این رشد قیمتی بهمراتب بیش از رشد دستمزدها و درآمدهاست. شب یلدا، آیینی کهن و نماد گردهمایی خانوادگی، شعرخوانی و چیدمان سفرههای رنگارنگ، امسال برای بسیاری از خانوادهها به نمادی از وضعیت اقتصادی کشور تبدیل شده است و فاصله میان سنتهای فرهنگی و واقعیتهای اقتصادی بیش از همیشه محسوس است. افزایش بیسابقه قیمتها، تغییر رفتار مصرفکنندگان و بازتعریف خرید نشاندهنده کاهش قدرت خرید در برابر تورم بالا است. برخی خانوادهها به بستههای اقتصادی شب یلدا روی آوردهاند، اما حتی این بستهها نسبت به سال قبل بسیار گرانتر شدهاند و مصرفکنندگان را مجبور به مدیریت دقیقتر هزینهها کرده است. فشار تورمی همچنین بر رفتار اجتماعی و فرهنگی خانوادهها تأثیر گذاشته است. برخی سنتهای پذیرفتهشده شب یلدا مانند دعوت گسترده از اقوام، مهماننوازی کامل و چیدمان سفرههای متنوع، بهتدریج محدود به جمعهای کوچکتر شدهاند. پستها و گزارشهای کاربران در شبکههای اجتماعی نشان میدهد جمع زیادی از مردم معتقدند برگزاری شب یلدا با هزینههای کنونی دیگر شبی عادی نیست، بلکه چالشی اقتصادی است که با سنت دیرینه همخوانی ندارد. در واقع، سفره شب یلدا در سال ۱۴۰۴ بیش از اینکه نماد تجمل یا نمایش قدرت خرید باشد، آیینهای از چالشهای اقتصادی ایران معاصر شده است. این سفره بازتاب فشارهای تورمی، کاهش قدرت خرید و تغییر رفتار خانوارهاست و نشان میدهد چگونه اقتصاد بر سنتها، رفتار مصرفی و مهار هزینههای خانوار تأثیر میگذارد. تحلیلها حاکی است وضعیت فعلی سفره یلدا میتواند نشانهای از بحرانهای معیشتی گستردهتر در سالهای آتی باشد و بازتابی ملموس از فشار اقتصادی بر زندگی روزمره ایرانیان است.