جامعه
سارینا غرویان- صنعت گردشگری در ایران از ظرفیتهای بسیار بالایی برای رشد و گسترش برخوردار است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبههای طبیعی را در جهان دارا است. گردشگرى سازمان يافته امروز بخشى بسيار مهم در نظام اقتصادى كشورهاى دنيا محسوب مى شود به طورى كه اقتصاد برخى از كشورها بيش از ۸۰ درصد وابسته به فعل و انفعالات صنعت توريسم است. به طوري كه با توسعه صنعت جهانگردي ،بخشهاي صنعت وكشاورزي باافزايش تقاضا براي صنايع مصرفي وصنايع دستي وبخش ساختمان با افزايش سرمايه گذاري درگسترش تاسيسات اقامتي،راه ها وجاده هاي مناسب .... ،و بخش خدمات با افزايش تقاضا براي بهره برداري ازامكانات سنتي ومدرن،وخدمات پذيرايي، خدمات حمل ونقل و ارتباطات، انواع خدمات مالي وخدمات آموزشي وفرهنگي وغيره روبرو ميشود. طرحریزي نکردن برنامه راهبردي و جامع براي صنعت، بیثباتی مدیران، سیاسی شدن صنعت گردشگري در کشور، ضعف ساختاري و منابع انسانی سازمان میراث فرهنگی و ناهماهنگی بین بخش خصوصی و دولتی صنعت از جمله مسائل بخش دولتی در صنعت گردشگری است. همچنین عدم توانمندسازي بخش خصوصی در صنعت، نبود نگاه تخصصی در اداره آن، بیتوجهی به استانداردهاي جهانی صنعت گردشگري، کمبود نیروي انسانی متخصص و نبود نظارت کافی بر بخش خصوصی مسائلی است که در سطح بخش خصوصی برای صنعت گردشگری کشور چالش ایجاد میکند. یکی از مشکلاتی که فعالان بخش خصوصی صنعت، بهطور ویژه، بر آن تاکید دارند تملک صنعت به دست دولت و موانع ایجاد براي رشد و توسعه بخش خصوصی و واگذار نکردن اختیارات و امکانات خود به این بخش است. در نتیجه این امر، بخش خصوصی رشد لازم را نخواهد داشت و نمیتواند در دستیابی به اهداف کلان صنعت در افق چشمانداز موفق باشد. برخی فعالان خصوصی نیز براساس تجربیات کشورهاي منطقه همانند ترکیه در تشکیل نهادهای خصوصی، تشکیل چنین نهادهایی را در صنعت گردشگري کشور مطرح میکنند. نبود نگاه تخصصی به صنعت از دیگر مسائل در این بخش است که این امر خود را در قالبهایی همانند یکی بودنِ مالک (سرمایهگذار) و مدیریت نشان میدهد. در این شیوه، سرمایهگذار و مالک، دانش و آشنایی کافی با صنعت ندارد و موجب اداره نامطلوب سازمان ذيربط میشود. همچنین، ورود موسسات بخش خصوصی در فعالیتهاي گسترده و پراکنده و عدم تمرکز بر یک یا چند فعالیت برای ایجاد مزیت رقابتی از دیگر معایب این مساله است. بیتوجهی به استانداردهاي بینالمللی و نظام مدیریت مشتري و اجراي آنها در صنعت در بخشهاي مختلف آن همانند مراکز اقامتی (هتلها و مهمانپذیرها)، مراکز پذیرایی و سامانههاي حملونقل از دیگر مسائل است؛ این در حالی است که حتی استانداردهاي بومی نیز در صنعت گردشگري تدوین نشده است. همچنین با توجه به ماهیت خدماتی بودن صنعت گردشگري و نقش حیاتی منابع انسانی در عرضه خدمات موجود در این صنعت، یکی از مشکلات عمده صنعت گردشگري کشور نبود منابع انسانی متخصص در صنعت است که موجب تنزل کیفیت خدمات صنعت شده است. دلایلی همانند نظام آموزشی ناکارآمد، فقدان استادان متخصص، اثربخش نبودن نظام آموزش عالی گردشگري کشور و نبود برنامه راهبردي براي منابع انسانی صنعت و رعایت نکردن نظام شایستهسالاري در جذب منابع انسانی، از مهمترین دلایل نبود نیروي متخصص در گردشگری عنوان میشود. علاوهبر همه اینها، پژوهشگران یکی از مسائل عمده موجود در بخش خصوصی را نبود نظام جامع نظارتی میدانند؛ به طوري که موجب شده در برخی موارد، اقدامات بعضی فعالان این بخش که تنها به فکر منافع فردي خود هستند به اعتبار بینالمللی صنعت گردشگري کشور خدشه وارد کند. در مبحث توریسم و گردشگری، فرودگاه ویترین هر کشور است؛ چون فرودگاهها اولین ایستگاهی هستند که گردشگران برای بازدید از کشور به آن پای میگذارند؛ به همین دلیل شرایط فرودگاهها ازنظر ظرفیت و زیرساختها نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در معرفی وضعیت گردشگری در کشور دارند. این ویترین در ایران چهره زیبایی ندارد و بسیاری از گردشگران خارجی از شرایط، امکانات و ظرفیتهای فرودگاههای بینالمللی کشور رضایت ندارند؛ دلیل این امر این است که ظرفیت فرودگاهها در ایران با حجم گردشگران که از طریق این فرودگاهها جابجا میشوند متناسب نیست.