سهم آب هر ایرانی در سه دهه ۶۰ درصد کمتر شد

 مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بودجه شرکت آب و فاضلاب کشور با اشاره به کاهش شدید منابع آب گفت: سرانه آب در دسترس ایرانی‌ها از ۲۴۰۰ مترمکعب در سال ۱۳۷۰ به حدود هزار مترمکعب رسیده و این روند نزولی همچنان ادامه دارد؛ به‌طوری‌که در سال‌های آینده سرانه آب کشور از این مقدار نیز کمتر خواهد شد و ایران در فهرست کشورهای حساس در حوزه آب قرار می‌گیرد.
مسعود باقرزاده کریمی با اشاره به اقلیم خشک و نیمه‌خشک ایران گفت: محدودیت منابع آب در کشور ما سابقه تاریخی دارد اما خود را با این محدودیت تطبیق داده‌ایم. متوسط بارندگی در دو دهه قبل حدود 250 میلی‌متر در سال بوده که اخیرا به دلیل تغییر اقلیم با کاهش 50 میلی‌متری به 200 میلی‌متر رسیده است.
وی با اشاره به تبخیر هزار و 500 میلی‌متری در برابر بارندگی 200 میلی‌متری، افزود: به عبارت دیگر حدود 8 برابر میزان بارندگی در کشور با تبخیر مواجه هستیم.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بودجه شرکت آب و فاضلاب کشورهمچنین با اشاره به کاهش میزان آب در دسترس کشور، افزود: به دلیل تغییرات اقلیم، رشد جمعیت و افزایش مصرف سرانه، آب در دسترس ما از 2 هزار و 400 متر مکعب در سال 1370 به هزار متر مکعب رسیده است که تقریبا در مرز بحران قرار دارد و کاهش 60 درصدی را نشان می دهد. براساس پیش‌بینی کارشناسان این منحنی با همین شیب نزولی ادامه خواهد داشت و در سال‌های آینده سرانه آب ما از این مقدار نیز کمتر خواهد شد و اگر به کمتر از هزار متر مکعب کمتر برسد جزء کشورهای بسیار کم آب محسوب می‌شویم.
وی دو روش برای مقابله با این مسئله پیشنهاد داد و گفت: اولین روش کاهش مصارف آب و روش دوم استفاده چندباره از آب است. تا به این ترتیب بتوان ظرفیت آبی را افزایش داد چراکه نمیتوان توسعه را به دلیل کمی منابع آبی متوقف کرد. بر همین اساس استفاده از پساب در راستای این سیاست است.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بودجه شرکت آب و فاضلاب کشورهمچنین با اشاره به اهمیت پساب‌های شهری و خانگی در برابر پسابهای صنعتی گفت: به دلیل اینکه پسابهای صنعتی بسیار کم و فرایند تصفیه پرهزینه‌ای دارند پساب‌های خانگی و شهری برای ما بسیار پر اهمیت‌تر هستند. بر همین اساس تمرکز ما بر بازچرخانی پساب‌های شهری است. البته به دلیل مسائل زیست محیطی پساب‌های صنعتی حتما باید تصفیه شوند.
باقرزاده کریمی افزود: خوشبختانه در قوانین بودجه سال‌های گذشته و در قانون برنامه هفتم پیشرفت به این موضوع پرداخته شده است.
به گفته وی؛ 2 میلیارد 100 میلیون مترمکعب تصفیه‌خانه درکشور وجود دارد که در ظرفیت اسمی خود کار نمی‌کنند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بودجه شرکت آب و فاضلاب کشور درخصوص فاضلاب‌های شهری و روستایی نیز گفت: به دلیل تراکم جمعیت زیاد فاضلاب‌های شهری ناچار به جمع‌آوری و تصفیه آن هستیم. اما برای محیط‌های روستایی به دلیل تراکم پایین جمعیت توصیه زیادی به ایجاد شبکه جمع‌آوری فاضلاب و تصفیه‌خانه نمی‌کنیم، مگر روستاهایی که در بالا دست رودخانه‌ها و سدها و یا مناطق حساس زیستی قرار دارند که در این مناطق به دلیل جلوگیری از آلودگی منابع آبی نیاز است تا حتما شبکه فاضلاب وجود داشته باشد. وی درباره موارد استفاده از فاضلاب‌ها در محیط‌های شهری و روستایی افزود: فاضلاب‌ها در مناطق روستایی به منظور تغذیه آبخوان استفاده می‌شوند و در مناطق شهری نیز به دلیل اینکه استفاده از فاضلاب خام خود موجب آلودگی آبخوان‌ها می‌شود این تزریق پس از تصفیه صورت می‌گیرد.
به گفته باقرزاده کریمی؛ با توجه به حجم 100 میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر در کشور، و با توجه به اینکه 30 درصد (حدود 400 تا 500 میلیون متر مکعب) از آب تصفیه شده فاضلاب‌ها برای تغذیه آبخوان ها درنظر گرفته می‌شود این میزان در برابر 80 میلیارد مترمکعب آبی که از این حوزه برداشت می‌شود سهم بسیار ناچیز حدود 1 درصد خواهد داشت که تاثیر آنچنانی بر منابع آبی زیرزمینی نخواهد گذاشت، اما به دلیل رسالت انسانی و وظیفه حاکمیتی این تزریق به آبخوان ها باید صورت گیرد. وی در پایان تاکید کرد: به منظور تغذیه آبخوان و جلوگیری از افت سفره‌های زیر زمینی نیاز است تا برنامه‌های بسیار وسیع‌تری در حوزه آب کشاورزی داشته باشیم و نگاه ما به پساب باید به عنوان نجات دهنده منابع آب زیرزمینی باشد.