نقش زیرساختهای اقتصادی

 کامران قاضیان-  زیرساخت ها در هر کشوری در واقع بنیان اساسی جامعه آن کشور محسوب می شوند و عدم توجه به آنها پیامدهای جبران ناپذیری را در کشور ایجاد می‌کند و آسیب در یک بخش می‌تواند بخش‌های دیگر اقتصادی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین برای رسیدن به اقتصادی بهره‌ور و متکی به کارایی و نوآوری و برای دستیابی به رشد مستمر در در‌آمد ملی و افزایش ثروت سرانه جامعه در دوره کنونی وگذر از اقتصاد تک محصولی، امری حیاتی محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط لازم جهت افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی می‌باشد. از جمله شرایط لازم جهت افزایش تولید و رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی است. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی به طور کلی با افزایش بهره‌وری عوامل تولید، گسترش محدوده بازار، تعادل عرضه و تقاضا، ایجاد اثرات جانبی، ایجاد شرایط رقابتی بهتر و هم‌چنین افزایش سطح رفاه باعث افزایش تولید و رشد اقتصادی می‌شوند. زیرساختهای اقتصادی نقش اساسی در رشد و توسعه کشورها ایفا میکنند. بخصوص برای کشورهای در حال توسعه، زیرساخت ها در تمام جوانب زندگی فرد و جامعه تاثیر بسزایی دارند. هر یک از زیرساخت های اقتصادی می توانند موجبات رشد و ضعف کشور و جامعه ای باشند. امروزه بسیاری از کشورها نتوانسته اند به رشد در زیرساختهای اقتصادیشان برسند. برخی از آنها در یک زیرساخت رشد داشته اند و برخی دیگر در چند زیرساخت. رشد و پیشرفت هر جامعه ای به وجود زیرساختهای فیزیکی برای تولید و توزیع کالاها و خدمات، بین عامه مردم و بنگاهها بستگی دارد، به طوریکه قدرت اقتصاد ملی به توانایی و موجودی زیرساخت آن بستگی دارد و کیفیت و کارایی این زیرساختها بر تداوم فعالیتهای تجاری و اقتصادی جامعه و کیفیت زندگی و سلامت اجتماعی مؤثر است. در حالت کلی، زیرساخت ها بیانگر زیربنا و مبنایی برای رشد و پیشرفت به شمار میا ٓیند. زیرساخت می تواند به رشد در یک زمینه خاص کمک کند. زیرساخت هر کشوری، مجموعه تسهیلات عمومی، با سرمایه گذاری خصوصی یا عمومی است که امکان ارایٔه خدمات ضروری و استاندارد زندگی را فراهم می کند. اگر زیرساختها در جامعه ای وجود نداشته باشند و یا به خوبی تدوین نشوند، جامعه دچار ضعف و شکست می شود و نمی تواند به خوبی رشد کند.  به اعتقاد صاحبنظران، زیرساخت به عنوان منبعی معرفی میشود که به طور همزمان ویژگی کالای عمومی و کالای سرمایهای را دارا است، به گونه ای که ویژگی « عمومی بودن» را همزمان هم در تولید و هم در مصرف، نشان می دهد. به همین علت، معمولا ویژگیهای استثناءناپذیری، عدم تحرک و تقسیم ناپذیری برای زیرساختها صادق است. زیرساختها باعث تحریک فعالیتهای اقتصادی، افزایش بهره وری نهادهای خصوصی، بهبود عملکرد اقتصادی و در نتیجه توسعه اقتصادی پایدار، افزایش رفاه عمومی و توزیع بهتر درآمد می شود. زیرساخت اقتصادی هر کشوری شامل زیرساختهای موجود در بازارهای پول و سرمایه است و امکان ارایٔه خدمات ضروری و استاندارد زندگی را فراهم می کند. وجود زیرساختهای اقتصادی در ایران موجب افزایش اعتماد بین المللی و رونق تجارت می شود و کارایی بازارهای مالی را نیز قوت می بخشد. در زیرساختهای اقتصادی تمرکز بر نظام بانکداری و بازار سرمایه است. نگاه بنگاهداری در طبقه تصمیمگیری در مدیریت نظام بانکداری گاهی سبب می شود جریان نقد موجود در بانکها به سمت بنگاهداری و دلالی هدایت شود. با ترتیب اثر دادن به یک سیستم جامع بانکداری میتوان زیرساخت مناسبی برای این بخش از زیرساختهای اقتصادی در نظر گرفت، در بازار سرمایه باید به افزایش کارایی بازار اقدام کرد، گرچه اقدامات مناسبی صورت پذیرفته است ولی باید فاصله خودمان را با کشورهای برتر در این حوزه کمتر کنیم.