صفحه اول
راضیه فلاح- زنان به‌عنوان نیروهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، از حقوق متعددی بهره‌مند هستند که تضمین این حقوق اساسی، بهبود کیفیت زندگی و توسعه پایدار جوامع متأثر را به همراه دارد. با وجود پیشرفت‌های گذشته، هنوز هم زنان در بسیاری از نقاط جهان با چالش‌ها و محدودیت‌هایی مواجه هستند. تبعیض‌های جنسیتی، حقوق تحصیلی و حرفه‌ای ناکافی، عدم دسترسی به خدمات بهداشت و درمان و خشونت علیه زنان از جمله مسائلی هستند که نیاز به تدابیر جدی و کارآمد دارند. راهکارهای حمایتی برای تقویت حقوق زنان شامل افزایش آگاهی عمومی، تشویق به شرکت زنان در تصمیم گیری‌های اجتماعی و سیاسی، ارتقاء حقوق تحصیلی و شغلی، ترویج فرهنگ برابری جنسیتی و تدابیر قانونی قوی‌تر برای مقابله با خشونت علیه زنان است. با توجه به اهمیت این مسائل، جوامع جهانی نیاز دارند تا با همکاری‌های فراگیر، به تحقق اهداف برابری جنسیتی و بهبود وضعیت حقوق زنان بپردازند. اسلام دینی است که نظر به امور معنوی انسانها دارد؛ خدایی که از «روح خود به جسم انسان دمید» همین روح همین معنویت، در پیشگاه خداوند ارزش دارد امور مادی، جزو وسیله تقرب اگر باشد، دیگر هیچ نقشی ندارد... لذا خداوند می فرماید: یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقاکم... چند نکته مهم در این آیه مبارکه نهفته است: اول) یا ایهاالناس: یعنی خطاب خداوندی تبعیض بردار نیست شامل مردان و زنان هست. دوم) محل، جا و قبیله شدن مردم، تنها برای شناختن همدیگر است؛ هیچ نقشی در مزیت و یا نقص یک انسان دیگر ندارد. سوم) در انسانیت، زن و مرد هیچ تفاوتی ندارند، مرد و زن، صغیر و کبیر همه دارای خصیصه ذاتی انسانی اند، مزیت و برتری در تقوا است... این بزرگترین امتیازی است که خدا برای مردان و زنان عطا کرده است بدون نگاه جنسیتی. جمهوری اسلامی ایران در راستای اعتلای کرامت، شرافت و شخصیت اجتماعی و انسانی زنان، به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته است و اقدامات گسترده‌ای در زمینه ارتقاء وضعیت بهداشتی، آموزشی، ایجاد اشتغال، تأمین امنیت زنان و مبارزه با خشونت علیه زنان و افزایش حضور اجتماعی زنان از طریق حضور در مناصب تصمیم‌گیری به انجام رسانده است. تشکیل نهاد‌ها و مراکز خاص زنان، تدوین و تصویب قوانین و مقررات عام و خاص متعدد در زمینه حقوق زنان، ایجاد و گسترش جریان‌های گوناگون اجتماعی و سیاسی با هدف دفاع از حقوق زنان، رشد زنان در کلیه عرصه‌های پزشکی، فناوری، آموزشی، حمایت از اشتغال و مشارکت اقتصادی زنان، فعالیت در حوزه‌های اقتصادی و کارآفرینی، افزایش سهم دختران در مقاطع مختلف تحصیلی و آموزش عالی، اقدامات انجام شده در حوزه ورزش، فرهنگ و هنر، حمایت از زنان آسیب‌پذیر، مبارزه با خشونت علیه زنان، رشد حضور زنان در عرصه قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری و ...، به همراه آمار‌های ارائه شده در این بخش‌ها حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران نگاه ویژه‌ای به زنان، توانمندی‌های آن‌ها و حفظ و ارتقاء حقوق زنان دارد. در همین زمینه، برخی درخواست‌های زنان در جمهوری اسلامی ایران در ابعاد حقوقی-قضایی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و بهداشتی تحقق یافته است. مواردی مانند: تأسیس دادگاه خانواده، حضور قضات زن در دادگاه‌ها، حمایت از حقوق زنان و کودکان در نهاد قوه قضاییه، سرپرستی کودکان بی‌سرپرست از سوی دختران و زنان بدون شوهر، حق برخورداری وراثت قانونی زن از حقوق بازنشستگی مردی که فوت شده، منع ازدواج زودهنگام دختران قبل از رسیدن به سن بلوغ، اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی، امکان خدمت نیمه‌وقت بانوان شاغل، بیمه اجتماعی زنان خانه‌دار از مواردی است که با پیگیری و تصویب قوانین لازم در همان زمینه محقق شده است. در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و بر مبنای اصول قانون اساسی و به واسطه تصویب قوانین در مجلس شورای اسلامی و دیگر مراکز قانون‌گذاری، وضعیت زنان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بهبود یافته است. اما باوجود تمام تلاش‌های انجام شده، آن‌گونه که باید حقوق زنان به صورت کامل و جامع ادا نشده است. با نگاهی به قانون اساسی می‌توان دریافت، هرچند وضعیت عمومی زنان پس از انقلاب رشد داشته، اما قانون اساسی ظرفیت‌های بیشتری برای بهبود وضعیت زنان دارد. علی‌رغم همه تلاش‌ها، به علت برخی مشکلات و موانع، هنوز وضعیت زنان بر مبنای اصول مندرج در قانون اساسی نیست و تا بهبود کامل وضعیت زنان بر پایه اصول مترقی قانون اساسی راهی طولانی باقی است که نیاز به تلاش‌های مستمر در این زمینه دارد و لازم است تلاش‌ها در این زمینه ادامه پیدا کند.