سود غول‌های انرژی لاغر شد

کائنات| نتایج مالی سه ماهه دوم، کاهش شدید سود شرکت‌های شل و «توتال انرژی» به دلیل کاهش قیمت نفت و گاز، حاشیه سود پالایش و تجارت را نشان داد.
قیمت نفت و گاز سال میلادی گذشته، در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین، به شدت افزایش پیدا کرد اما قیمت انرژی در سال میلادی جاری که ترس از کمبود عرضه در بحبوحه چالش‌های اقتصادی جهانی، فروکش کرده، به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرده است.
سود هر کدام از این دو شرکت در سه ماهه آوریل تا ژوئن، حدود پنج میلیارد دلار بود که ۵۶ درصد کاهش سالانه برای شل و ۴۹ درصد کاهش سالانه برای «توتال انرژی» را نشان داد.
با این حال، عملکرد شرکت شل تا حدود زیادی با عملکردی که در سال ۲۰۲۱ مشاهده شد، مطابقت داشت و نتایج مالی «توتال انرژی»، بهتر از نتایج مالی پیش از آغاز جنگ در اوکراین بود. ارزش سهام شل، ۱.۹ درصد و توتال انرژی ۰.۴ درصد نزول کرد در حالی که شاخص اروپایی شرکت‌های نفت و گاز، کاهش یک درصدی داشت.
شرکت شل، روند برنامه بازخرید سهام خود را به سه میلیارد دلار در سه فصل آینده و ۲.۵ میلیارد دلار پس از آن کاهش داد و «توتال انرژی» برنامه بازخرید سهام برای سه ماهه سوم را رقم دو میلیارد دلار نگه داشت. همانطور که انتظار می رفت، شل سود سهام خود را به میزان ۱۵ درصد نسبت به سه ماه گذشته افزایش داد.
وائل ساوان، مدیرعامل شل اظهار کرد که این شرکت به رغم قیمت پایین‌تر کالاها، عملکرد عملیاتی قوی نشان داد. پاتریک پویانه، مدیرعامل «توتال انرژی» هم اظهار کرد که سه ماهه اخیر، فضای نفت و گاز ضعیفی داشت.
آمار مالی شرکت اکوئینور نروژ که منتشر شد نشان داد که سود سه ماهه دوم این شرکت نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۵۷ درصد کاهش پیدا کرده است.
قیمت نفت برنت که شاخص قیمت بازار جهانی است، در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۳ به طور متوسط ۸۰ دلار در هر بشکه، در مقایسه با ۱۱۰ دلار در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ بود. قیمت گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) که محصول مهم شل و «توتال انرژی» است، از حدود ۳۳ دلار، به ۱۱.۷۵ دلار به ازای هر میلیون واحد حرارتی بریتیش (mmBtu) کاهش یافت.
شرکت»توتال انرژی» انتظار دارد که میانگین قیمت ال‌ان‌جی در سه ماهه سوم، بین ۹ تا ۱۰ دلار باقی خواهد ماند اما پیش‌بینی می‌کند که به دلیل تقاضای آسیایی و اروپایی، در زمستان به ۱۵ دلار به ازای هر واحد mmBtu افزایش پیدا می کند.
بر اساس گزارش رویترز، بهای معاملات گاز هلند برای تحویل در ماه آتی که قیمت پایه بازار اروپایی است، آخرین بار ۳۰.۷۰ یورو در هر مگاوات ساعت بود که در مقایسه با بیش از ۱۰۰ یورو در سال گذشته و رکورد قیمت بیش از ۳۰۰ یورو در  اوت و ۷۰ یورو در ابتدای سال میلادی جاری، کاهش چشمگیری نشان می دهد.

دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق تشریح کرد؛
جزئیات تهاتر گاز ایران با نفت عراق
کائنات|دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق گفت: عراقی‌ها به واردات برق و گاز از ایران نیاز دارند، بنابراین پیشنهادی مطرح شد و آن اینکه باتوجه به مشکل در تسویه مطالبات ناشی از صادرات انرژی ایران؛ تهاتر کالا به کالا انجام دهند و در این راستا روی مقوله تهاتر نفت‌خام و مازوت با گاز توافق شد.
جهانبخش سنجابی‌شیرازی در ارزیابی برنامه تهاتر نفت و گاز ایران و عراق اظهار داشت: واقعیت قضیه این است که صندوق ذخیره ارزی؛ باضافه صندوق درآمدهای نفتی عراق در حسابی نزد فدرال‌رزرو امریکا نگهداری می‌شود و همین قضیه باعث شده که ایالات متحده بر هزینه‌کرد دولت عراق نظارت داشته باشد بنابراین با در اختیار داشتن اطلاعات حساب می‌تواند کارشکنی کند.
وی ادامه داد: واقعیت دوم اینکه ما به عراق صادرات برق و گاز و از این محل مطالباتی داریم، امریکا ابتدا یک معافیت ۱۲۰ روزه برای این کشور در نظر گرفت که عراقی‌ها بتوانند نسبت به تسویه پول واردات انرژی ایران از طریق یک بانک غیرعراقی اقدام کنند. علت هم این بود که چون حجم مطالبات ما به عددی رسید که اگر تسویه‌ای انجام نمی‌شد ادامه روند سخت شده و غیرمنطقی بود یعنی ما مطالبه داشته باشیم و نتوانیم پول آن را دریافت کنیم، از همین روی؛ امریکا دو اقدام داشت یکی اینکه ۱۴ بانک عراقی را تحریم و به نوعی انتقال حواله‌جات ارزی توسط این بانک‌ها را ممنوع کرد در حالی که بخشی از مطالبات ما می‌توانست از این طریق پرداخت شود و کار دیگر اینکه با این مصوبه جدید یعنی تهاتر نفت و گاز دو کشور مخالفت نکرده است.
دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق تصریح کرد: عراقی‌ها به واردات برق و گاز از ایران نیاز دارند، بنابراین پیشنهادی مطرح شد مبنی براینکه باتوجه به مشکل در تسویه مطالبات ناشی از صادرات انرژی ایران؛ تهاتر کالا به کالا انجام دهند و در این راستا روی مقوله تهاتر نفت‌خام و مازوت با گاز توافق شد.
وی درباره مزیت این شکل از تسویه مطالبات برای کشور ما گفت: قطعا اگر جریان نقل و انتقال پول باز و شرایط مهیا بود منطقا باید پول را نقد دریافت کنیم و خودمان را درگیر فرایند تحویل و تهاتر کالا، دریافت و فروش انرژی و تسویه این‌چنینی نکنیم، اما در شرایطی که تحریم‌های یکجانبه امریکا محدودیت‌هایی را برای تسویه مالی ما ایجاد کرده و نقش سوپروایزری که فدرال‌رزرو امریکا دارد؛ تهاتر در کوتاه‌مدت سیاست اشتباهی نیست، البته بستگی به قیمت پایه تهاتر و هزینه‌های مترتب بر تبدیل کالا به پول نیز دارد. اگر هزینه‌ها در اشل تهاتر دیده شده باشد، سیاست درستی است و می‌تواند راهگشا باشد و درواقع زمان رسیدن شرکت‌های صادرکننده ایرانی به پول ناشی از صادرات را کوتاه‌تر خواهد کرد.
سنجابی‌شیرازی توضیح داد: قاعدتا برای تهاتر حداقل ۴ ضلع عرضه‌کننده کالای اولیه، تسویه‌کننده و خریدار، عرضه‌کننده کالای تهاتری و همچنین تسویه‌کننده و خریدار کالای تهاتری تشکیل می‌شود. بنابراین در فرایند تهاتر ۴ بازیگر وجود دارد که باعث می‌شود کالایی به عنوان کالای تهاتری قبول کنیم که برای آن خریدار داشته باشیم اما تفاوت این است که خریدار به جای اینکه پول را به صاحب کالا پرداخت کند به کسی می‌دهد که قبلا صاحب کالا به او بدهکار بوده است.
وی ادامه داد: نفت و محموله‌های مازوت عراق تحریم نیست و با گواهینامه و ماهیت عراقی بفروش می‌رود، در این بین شرکت‌هایی می‌توانند در این پروسه قرار گیرند که ماهیت تحریمی نداشته باشند، مهم این است که بر پایه چه فی و قیمت‌هایی تهاتر کنیم، اگر هزینه‌های ناشی از تهاتر در قیمت پایه توافقی لحاظ شده باشد سرعت تسویه پول را در این شرایط تحریم‌ها که امریکا نقش مخدودش‌کننده دارد و در نظر دارد ما به منابع‌مان دسترسی نداشته و در مضیقه ارزی قرا بگیریم، افزایش داده و در کل سیاست درستی است. بنابراین قطعا یکی از راهکارهای منطقی، مقبول و شناخته‌شده‌ای است که می‌توانیم فشار امریکا را کم کنیم و زودتر به پولمان دسترسی داشته باشیم و درواقع در اوضاع کشور تهاتر می‌تواند ما را به هدف مدنظرمان برساند. چنانچه ما حتی می‌توانیم کالای تهاتری را در یک ضلع پنجم و ششم نیز به کالای مورد نیاز خودمان تبدیل کنیم یعنی به عبارتی دیگر گاز به عراق بدهیم و در مقابل نفت خام و یا مازوت دریافت کنیم و این نفت خام و مازوت را نیز در مقابل به مایحتاج کشور مثل نهاده‌های دامی، مواد شیمیایی و مواد اولیه صنایع تبدیل کنیم.
دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق تاکید کرد: موضوع دیگر اینکه عراقی‌ها تهاتر را از مجموعه روابط حاکم بر سومو (شرکت بازاریابی و فروش نفت عراق) مستثنی کردند و علت هم این است که قیمت مورد توافق بر سر مذاکرات طرفین تعیین شده و این نوید را می‌دهد که قیمت‌ها روی اعدادی باشد که هزینه تهاتر دیده شده باشد و درواقع ما ضرر کمتری بابت مسدودی پول‌مان در بانک TBIعراق متحمل شویم.
وی درباره رقم مطالبات از عراق نیز بیان داشت: یک رقم بدهی دولت عراق  است که هر ۴۵ روز و یا هر سه ماه یک بار صورت‌ وضعیت صادراتی به طرف عراقی اعلام می‌شود و دولت و شرکت‌های واردکننده عراقی به نمایندگی از دولت عراق بدهکار شرکت صادرکننده ما خواهند بود، یک رقم دوم نیز حجم منابعی است که دولت عراق بدهی را به حساب شرکت صادرکننده ایرانی در نزد بانک TBI واریز کرده و از این منابع برداشت می‌کنیم که طبق اعلام قبلی ۱۰ میلیارد دلار منابع ارزی ما در عراق بوده، در کل ما الزاما عدد ثابتی از مطالبات نداریم و منابع حاصل از صادرات انرژی ایران در بانک عراقی 7 تا ۱۰ میلیارد دلار است.
طبق اخبار منتشر شده؛ ۱۱ ژوئیه سال جاری توافقِ بین تهران و بغداد به منظور تهاتر گاز ایران برای استفاده در نیروگاه‌های برق عراق با نفت خام این کشور امضا شد که مقامات عراقی آن را راه‌حلی برای حل مشکلات کمبود برق در کشورشان عنوان کرده‌اند. پیشتر مجید چنگی، مدیرعامل شرکت ملی گاز درباره تسویه بدهی گازی عراق به ایران گفته بود که وزارت برق عراق تمام مطالبات گازی ما را پرداخت کرده و بدهی گازی این کشور به ایران صفر است، مشکل ما فقط انتقال وجه از بانک TBI عراق است. حال به نظر می‌رسد با بکارگیری شیوه تهاتر تهران می‌تواند به منابع مالی خود در عراق دسترسی داشته باشد، شیوه‌ای که دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق در کوتاه‌مدت و در شرایط تحریم موثر خوانده و معتقد است تهاتر یکی از راهکارهای منطقی، مقبول و شناخته‌شده‌ای است که می‌توانیم فشار امریکا را کم کرده و زودتر به منابع حاصل از صادرات انرژی دسترسی داشته باشیم.