صفحه اول
الهه میرزاییان- آذرماه سال ۹۶ بود. در آن سال شاید بتوان محمدجواد فتحی را اولین نماینده‌ای دانست که وعده شفافیت آرا را مطرح کرده بود. خود او در این باره گفته است که پنج ماه از زمانی که ایده نخستین آن به ذهنم رسید، روی طرح کار کردم تا ابعاد حقوقی این طرح شفاف باشد، البته در کشور‌های دیگر هم شفافیت آراء متداول است؛ معتقدم هر نماینده‌ای باید مسئولیت رای خودش را برعهده بگیرد، مجلس تاریک خانه نیست که آراء در حالت محرمانه باقی بماند. در انتخابات مجلس یازدهم یکی از وعده‌های اصلی لیست شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در تهران، تصویب طرح شفافیت آرا نمایندگان بود.طرح شفافیت آراء نمایندگان یکی از اولین طرح‌هایی بود که در مجلس یازدهم مطرح شد، اما کلیات آن در صحن علنی رد و به کمیسیون آئین‌نامه داخلی مجلس ارجاع شد تا پیشنهادات جدید نمایندگان هم در آن طرح گنجانده شود و طرحی پخته‌تر به صحن مجلس بازگردد. مالک شریعتی از نماینده‌های تهران در مجلس یازدهم در توضیح چگونگی تدوین طرح شفافیت پیش از آغاز به کار رسمی مجلس یازدهم می گوید: «بنده از جمله طراحان اصلی این طرح بودم. ۱۷۶ نفر طرح را روز اول امضا کردند و این طرح نیز از اولین طرح‌های مجلس بود. وقتی خواستیم آن را ثبت کنیم مشورت کردیم که آیا آن را به عنوان طرح عادی بدهیم یا یک فوریتی یا دو فوریتی؟دوستان گفتند در حال حاضر هیچ طرحی در دستور کار مجلس نیست و شفافیت نیز چون طرح مهمی است، بهتر است کارشناسی شود؛ پس آن را عادی به مجلس تقدیم کردیم و انتظار داشتیم خیلی سریع بررسی شود، اما یک دفعه حجم بسیار زیادی از طرح ها در دستور کار مجلس قرار گرفت و این طرح خیلی عقب افتاد ». در نهایت در ۱۵ بهمن ماه این طرح به رأی گذاشته شد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۱۵۳ رأی موافق، ۶۳ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۴ نماینده حاضر در جلسه علنی با کلیات طرح شفافیت آرای نمایندگان مخالفت کردند. (تصویب این طرح به دو سوم آراء نیاز داشت). ۱۶ آذرماه بود که مجلس یازدهم نشستی غیرعلنی درباره طرح شفافیت آراء نمایندگان برگزار کرد تا برای بررسی و نهایی کردن آن به جمع بندی برسد. سید نظام‌الدین موسوی در این باره گفته بود که طرح شفافیت آرا برای تعمیم شفافیت به دستگاه‌های دیگر کشور و جامع‌تر شدن محتوای آن، به کمیسیون آیین نامه داخلی رفته. البته پیش‌تر هم کلیات طرح شفافیت آراء در صحن علنی رد شد و انتقادهای بسیاری را از سوی افکار عمومی در پی داشت. پس از رد کلیات این طرح در مجلس یازدهم، عده‌ای از نمایندگان درخواست کردند تا شفافیت آراء نمایندگان دوباره در دستور کار قرار بگیرد. اما مگر طرح شفافیت آرای نمایندگان چه می گوید؟ مهم ترین بخش‌های طرح شفافیت آراء چنین است: • الزامی شدن انتشار عمومی مشروح مذاکرات ظرف حداکثر یک ماه الزامی شدن انتشار عمومی برنامه هفتگی مجلس سه روز قبل از برگزاری جلسات • امکان حضور سایر نمایندگان در جلسات هیئت رئیسه • الزامی شدن انتشار مشروح مذاکرات هیئت رئیسه برای نمایندگان • امکان انتشار آراء هیئت رئیسه به تفکیک موافق، مخالف و ممتنع برای نمایندگان. • الزام به برگزاری علنی جلسات کمیسیون های تخصصی مجلس. • الزام به انتشار عمومی دستور کار کمیسیون ها تا سه روز قبل از تشکیل جلسه • الزام به انتشار عمومی مشروح مذاکرات جلسات کمیسیون های تخصصی. ایجاد بستر قانونی پخش زنده مذاکرات جلسات کمیسیون های تخصصی از صداوسیما • الزام به انتشار عمومی حاضران و غایبان و آراء مخالف، موافق، ممتنع و بدون رای در جلسات کمیسیون. الزام به برگزاری علنی جلسات بررسی طرح ها و لوایحی که وفق اصل ۸۵ قانون اساسی برگزار می شوند • الزامی شدن انتشار گزارش سفر، هزینه ها و نتایج ماموریت کاری نمایندگان. الزامی شدن انتشار عمومی اسامی غایبان و حاضران • الزامی شدن انتشار آرای نمایندگان در صحن علنی به تفکیک مخالف، موافق، ممتنع و رای نداده. حال باید دید که به قول سمیه محمودی سخنگوی کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخ[لی مجلس شورای اسلامی در صورتی که طرح شفافیت آرا مجدداً از سوی نمایندگان رد شود، طرح به‌طور کلی از دستورکار مجلس خارج می‌شود؟