سیاسی
ژانس بینالمللی انرژی اتمی به عنوان تنها نهاد نظارتی بر فعالیتهای هستهای ایران، در برههای که به تعبیر مدیرکل خود حساستر از همیشه است؛ نه نیازی به برجستهسازی نقش خود دارد و نه اجازه افتادن در دام سیاسیکاریهای مرسوم سالهای گذشته. روند همکاریهای جمهوری اسلامی ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، متاثر از گفتوگوهای هستهای ایران و آمریکا، شتاب بیشتر و به همان نسبت هم شرایط حساستری یافته است. همزمان با ادامه روند مذاکرات ایران و آمریکا، رویکرد این نهاد به پرونده هستهای ایران میتواند شرایط را هم تسهیل کند و هم دشوار. تداوم گفتوگوهای فنی ایران و آژانس سفر برنامه ریزی شده «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران، در ۲۷ فروردین سال جاری و پیش از آغاز دور دوم مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا، در کنار دیدارها و رایزنیهای وی با مقامات ایرانی به یک تصمیم دیگر هم منجر شد و آن حضور کارشناسان و هیأت فنی این نهاد در ایران بود. «ماسیمو آپارو» معاون پادمانی آژانس، در همین راستا ۷ اردیبهشت در رأس هیاتی وارد تهران شد و ۸ اردیبهشت با «بهروز کمالوندی» معاون امور بینالملل و حقوقی سازمان انرژی اتمی دیدار کرد. دیداری که طی آن مباحث فنی و پادمانی، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و طرفین ضمن بررسی تمامی مباحث فیمابین، از جمله موضوعات باقیمانده پادمانی، درخصوص روش پیگیری مسائل و نیز ادامه گفتوگوها و اجرای تفاهمات حاصله به توافق رسیدند. «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه محور گفتوگوهای کارشناسان و مسئولان ایرانی را فنی و یکی از موضوعات مورد بحث در این رایزنیها را مسائل پادمانی عنوان و تاکید کرد که برای ایران مهم است که آژانس به دور از فشارهای سیاسی، وظایف فنی خود را ایفا کند. همزمان با حضور هیأت فنی آژانس در ایران، مدیرکل این نهاد، در کنفرانس خبری مشترک با «ژان نوئل بارو» وزیر خارجه فرانسه درباره حضور بازرسان آژانس در ایران گفت: «بخش زیادی از دید و اشرافی که قبلاً داشتیم، اکنون از دست رفته است. بنابراین، تأیید اینکه همه چیز در وضعیت خوبی قرار دارد، در حال حاضر بسیار دشوار است. در لحظه بسیار حساسی قرار داریم و شاید فقط چند هفته فرصت داشته باشیم تا به توافقی عملی و قابل اجرا برسیم». گروسی همچنین در این نشست مدعی شد که هرگونه توافق میان ایران و آمریکا باید به تایید آژانس برسد؛ در غیر این صورت یک سند بیاعتبار خواهد بود. «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه در واکنش به این اظهارات مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی یادآور شد که «فعلا آژانس نقشی در مذاکرات ندارد» اما راستیآزمایی هستهای هر توافق احتمالی ایران و امریکا با این نهاد خواهد بود. مدیرکل؛ روی خط تکرار در هر نشست خبری یا اظهارنظر منتشر شده از سوی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رسانههای جهان گفتههای او را در حالی منتشر کرده و مورد تحلیل قرار میدهند که تقریبا تکراری و آلوده به نوعی تناقض است. گروسی در ابتدای هر گفتهای تأکید میکند که تهران سلاح هستهای ندارد و مسیر طی شده از سوی تهران هم منجر به تولید آن نخواهد شد. با پایان این جمله اما مدیرکل بار دیگر مدعی کاهش دسترسی آژانس به تأسیسات هستهای و نگرانیها درباره فعالیتهای ایران میشود. تناقضی که ابتدای آن ریشه در واقعیات پرونده هستهای ایران و انتهای آن نتیجه هراسآفرینی رژیم صهیونیستی است.