بلوط پیر» آخرین فیلم کرگردان کهنهکار؛
«کن لوچ» و یک خداحافظی دیگر
در آستانه جشنواره کن
«کن لوچ» فیلمساز کهنه کار که در ماه ژوئن ۸۷ ساله می شود، اذعان کرد که به طور واقع بینانه، ساخت دوباره یک فیلم بلند دشوار خواهد بود و احتمالا «بلوط پیر» آخرین فیلم بلند سینمایی او باشد.
«کن لوچ» فیلمساز مطرح انگلیسی پیش از پانزدهمین حضورش در جشنواره کن، در گفتگو با هالیوود ریپورتر، اذعان کرد که «واقعاً، ساخت دوباره یک فیلم بلند برایش دشوار خواهد بود و گفت: «فیلمها چند سال طول میکشد و من تقریباً ۹۰ ساله خواهم شد و قابلیتهای شما رو به کاهش است. حافظه کوتاهمدت شما از بین میرود و بینایی من در حال حاضر بسیار مزخرف است، بنابراین بسیار مشکل است.»
البته «لوچ» پیش از این نیز چند بار اعلام بازنشستگی کرده بود. وقتی در سال ۲۰۱۴ فیلم «جیمی هال» را به مسابقه کن آورد، قبلاً اعلام کرده بود که آخرین فیلم بلند او بوده است. اما انتخاب دولت محافظهکار در سال ۲۰۱۵ و کاهش رفاه اجتماعی باعث شد که او در سال ۲۰۱۶ پشت دوربین فیلم «من، دانیل بلیک» (I, Daniel Blake) برود. این فیلم که حملهای جدی به سیستم مزایای بریتانیا است، دومین نخل طلای را برای این سینماگر پس از فیلم «بادی که مرغزار پیچید» در سال ۲۰۰۶ به همراه داشت و به شعاری برای عدالت اجتماعی در سراسر جهان تبدیل شد.
او پس از آن و در سال ۲۰۱۹ فیلم «متاسفیم جا ماندی» را ساخت که حملهای شدید به ماهیت شکننده و مضر اقتصاد گیگ، که از طریق داستان مردی که برای یک سرویس تحویل آمازون کار میکند روایت میشود. «لوچ» پس از نمایش این فیلم در کن دوباره گفت که این فیلم آخرین فیلم او خواهد بود که به کن میآید اما باز هم اینطور نبود.
این سینماگر مطرح امسال و برای پانزدهمین بار با فیلم جدیدش «بلوط پیر» پا به بخش رقابتی کن خواهد گذاشت. «بلوط پیر»، که مانند «من، دنیل بلیک» و «متاسفیم جا ماندی»، در شمال شرقی انگلستان فیلمبرداری شده، حول آخرین میخانه ای می چرخد که در یک دهکده معدنی سابق همچنان خود را سر پا نگه داشته و روزهای سختی را پشت سر گذاشته است اما پس از ورود پناهجویان سوری به کانون تنش تبدیل میشود.
«لوچ» حالا با ۱۵ بار حضور در بخش رقابتی جشنواره کن، رکورددار و قهرمان معتبرترین رویداد سینمایی جهان است. وی اولینبار در سال ۱۹۷۹ با فیلم «جک سیاه» به جشنوارهی کن رفت که جایزهی فیپرشی را دریافت کرد و در سال ۱۹۸۱ با فیلم «نگاهها و لبخندها»اولینبار نامزد نخل طلا شد که دو جایزهی کلیسای جهانی و سینمای جوان را به دست آورد.
این کارگردان سرشناس در سال ۱۹۹۰ با فیلم سیاسی «دستورکار پنهان» بار دیگر نامزد نخل طلای کن شد و اینبار هم دو جایزهی هیاتداوران و کلیسای جهانی را به خود اختصاص داد.
«کن لوچ» در سال ۱۹۹۱ با فیلم «اراذل و اوباش» به جشنوارهی کن رفت و جایزهی فدراسیون بینالمللی منتقدین فیلم را گرفت. پس از آن با فیلم «بارش سنگها» در سال ۱۹۹۳ دوباره نامزد نخل طلا شد و اینبار نیز جایزهی هیاتداوران به وی اعطا شد.
کارگردان ضدجنگ انگلیسی با فیلم «سرزمین و آزادی» در سال ۱۹۹۵ در آستانهی کسب نخل طلا قرار گرفت، اما دو جایزهی فیپرشی و کلیسای جهانی نصیب او شد؛ فیلمهای «نام من جو است» (۱۹۹۸)، «نان و گلهای رز» (۲۰۰۰) و «شانزده سالگی شیرین» (۲۰۰۲) نیز در ادامه در جشنواره کن نامزد نخل طلا شد.
وی در نهایت در سال ۲۰۰۶ با فیلم تحسین شدهی «بادی که به مرغزار میوزد» نخل طلای کن را تصاحب کرد و در سالهای ۲۰۰۹ با فیلم «در جستوجوی اریک» و در سال ۲۰۱۰ با فیلم «مسیر ایرلندی» دوباره نامزد نخل طلا بود و در سال ۲۰۱۲ با فیلم «سهم فرشته» جایزه هیات داوران جشنواره کن را از آن خود کرد و در سال ۲۰۱۴ نیز فیلم «جیمی هال» را به کن برد.
وی در سال ۲۰۱۶ برای دومینبار با فیلم تحسینشده «من، دنیل بلیک» موفق به کسب جایزه نخل طلای بهترین فیلم شد تا نام خود را در میان چند کارگردان معدود سینمای جهان با دو نخل طلا ثبت کند و در سال 2019 هم از «متاسفیم جا ماندی» در کن رونمایی کرد.
از جمله دیگر افتخارات این کارگردان ۸۰ ساله میتوان به دریافت شیر طلای افتخاری ونیز در سال ۱۹۹۴، جایزه بهترین فیلم خارجی جوایز سینمایی سزاز با فیلم «سرزمین و آزادی» در سال ۱۹۹۶ و جایزه یک عمر دستاورد هنری از جوایز فیلم اروپا در سال ۲۰۰۹ اشاره کرد.
انتقاد «دوید لینچ» از مرگ تدریجی سالنهای سینما
«دوید لینچ» با شکستن سکوت رسانهای خود در گفتگو با نشریه سینمایی «کایه دوسینما»، نسبت به تجربه تماشای فیلم از سامانههای نمایش آنلاین انتقاد کرد.
این کارگردان آمریکایی در بخشهایی از گفتگویش با مجله فرانسوی و معتبر «کایه دو سینما» عنوان کرد: «ویروس کرونا مانع تماشای فیلم در سینماها شده است، فیلمهای بلند در جایگاه بدی قرار دارند، سریالها جای آنها را گرفتهاند... میتوانید بنشینید و در واقع تجربه قدم گذاشتن به دنیای کاملاً جدیدی را داشته باشید. اکنون همه اینها در کتابهای تاریخ، لعنتی است و این ناراحت کننده است».
«لینچ» همچنین انتقاد خود را از تماشای فیلم با تلفنهای هوشمند تکرار کرد و گفت: «من همیشه می گویم: مردم فکر می کنند فیلمی را دیده اند، اما اگر آن را با تلفن تماشا کرده باشند، در واقع چیزی ندیده اند».
این سینماگر ۷۷ ساله با اذعان به اینکه «تلویزیون بد نیست» افزود: «خداحافظی با سینماها سختترین بخش است. هنر و تجربه تمام شده است. صاحبان تئاتر ... به عشق سینما ادامه می دهند. هنوز قهرمانانی هستند که برای بقای سینما میجنگند».
«لینچ» همچنین فاش کرد که ابتدا پیشنهاد «استیون اسپیلبرگ» برای ایفای نقش کوتاه در فیلم «فبلمنها» در نقش کارگردان مشهور «جان فورد» را رد کرد و پس از آن ایفای نقش «پیتر بوگدانوویچ» را به کارگردان همکار خود توصیه کرده است اما در نهایت توسط «لورا درن» بازیگر فیلم «از ته دل وحشی» متقاعد به حضور در این نقش شده است.
او همچنین افزود که مجموعه محبوب گزارشهای آب و هوای یوتیوب او پس از آخرین پست او در ۱۶ دسامبر سال گذشته باز نخواهد گشت.
او گفت: «الان میتوانم صبحها بیشتر بخوابم. باید خیلی زود بیدار می شدم تا با بولتن آب و هوا مشورت کنم. در طول دو سال حتی یک مورد را از دست ندادم».
«دیوید لینچ» متولد سال ۱۹۴۶ میلادی است که مجموعهای از آثار موفق سینمایی را در کارنامه دارد. «مرد فیلنما» اولین موفقیت سینمایی او بود که نامزد هشت جایزه اسکار شد. این فیلم جایزه بهترین فیلم خارجی سزار فرانسه را نیز دریافت کرد. او در اواخر دهه ۸۰ با «مارک فارست»، تهیهکننده معروف برای ساختن سریال تلویزیونی «توئین پیکس» قرارداد بست. این مجموعه تلویزیونی در دهه ۹۰ در شبکه ABC به نمایش درآمد و به موفقترین سریال تلویزیونی دهه ۹۰ تبدیل شد و در سال ۲۰۱۸ پس از حدود ۳۰ سال، فصل سوم آن منتشر شد.
یکی از موفقترین آثار کارنامه سینمایی لینچ «در قلب وحشی» است که در سال ۱۹۹۰ موفق به دریافت جایزه نخل طلای کن شد. در سال ۱۹۹۷ لینچ فیلم «بزرگراه گمشده» را ساخت. این فیلم در گیشه موفقیتی به دست نیاورد و نقدهای متنوع مثبت و منفی دریافت کرد.
در سال ۲۰۰۱ بود که فیلم «جاده مالهالند» به عنوان یکی از آثار ماندگار لینچ به دنیای سینما آمد. این فیلم با نقشآفرینی «نائومی واتس» جایزه بهترین کارگردانی جشنواره کن و نامزدی اسکار بهترین کارگردانی را برای لینچ بههمراه آورد و «امپراطوری درون» نیز آخرین فیلم بلند اوست که در سال ۲۰۰۶ به سینما آمد که مورد توجه منتقدین قرار گرفت.
«لینچ» پیش از این، تجربه حضور در عرصه بازیگری را دارد و در تمامی قسمتهای سریال «توئین پیکس» در نقش «گوردن کول» مامور افبیآی بازی کرده است و در چند فیلم چون «لوئی»، «نمایش کلیولد» و «لاکی» به عنوان بازیگر میهمان حضور داشته است.