اقتصاد آب

 مونس شیدایی- امروزه تأمین نیازهای آبی برای مصارف مختلف در بسیاری از نقاط دنیا، به‌ویژه در ایران، یکی از اساسی‌ترین چالش‌های پیش‌روی برنامه‌ریزان است. با توجه به این مسئله، تأمین آب از منابع مختلف و اجرای گزینه‌های متنوع، از جمله راهکارهای جاری جهت رفع این چالش در کنار مدیریت غیربنیادی (غیرسازه‌ای) بوده و بخش قابل‌توجهی از اعتبارات و سرمایه‌های ملی را به خود اختصاص داده است. اهش اثرات بحران آب تنها با ایجاد حس مسئولیت پذیری در افراد جامعه، تغییر در الگوی مصرف و سبک زندگی و همچنین مدیریت بهتر منابع آب توسط دولت ها و صنایع مختلف امکان پذیر است. ورود تجهیزات پیشرفته تصفیه آب و شیرین سازی آب دریاها از جمله راهکارهای نوینی می باشد که بسیاری از کشورهای پیشرفته به آن توجه ویژه ای دارند.
امروزه با رشد جمعیت و پیشرفت صنعت، مصرف آب به‌شدت افزایش یافته است که به‌طبع آن جهان دچار بحران کم آبی گردیده است. افراد زیادی در دنیا هستند که در تمام طول سال یا بخشی از آن، درگیر این بحران می‌باشند. جبران بحران کم آبی، مسئله‌ای است که تمام مردم زمین باید برای کنترل و کاهش آن تلاش نمایند؛ بنابراین ما در این مقاله به بیان تعدادی از راه‌های مبارزه با مشکل کم آبی در ایران و جهان پرداخته‌ایم، تا شاید بتوانیم به حل این مشکل جهانی کمکی نماییم.
تمامی انسان‌ها با استفاده نادرست خود از آب، باعث افزایش حساسیت بحران کم آبی می‌شوند؛ بنابراین در قدم اول باید سعی نماییم که الگو مصرف خود را اصلاح کنیم. برای درک بهتر این موضوع، تعدادی از راه‌های اصلاح الگو مصرف در ذیل بیان گردیده است:
یکی از راه‌های مقابله با بحران کم آبی، مدیریت کردن میزان آب مصرفی در آشپزخانه است، زیرا حجم زیادی از آب مصرفی در خانه به آشپزخانه مربوط می‌شود. برای مثال، می‌توانید بطری آبی را در یخچال قرار دهید تا در هنگام نیاز به آب خنک مجبور نباشید آب را مدتی باز بگذارید تا خنک شود.
یکی دیگر از راه‌های مبارزه با مشکل کم آبی، کاهش زمان استحمام می‌باشد. در زمان حمام، حجم زیادی آب مصرف می‌شود بنابراین با به‌حداقل رساندن زمان حمام می‌توانیم به کاهش بحران کم آبی کمک نماییم. همچنین سعی نمایید در هنگام مسواک زدن و شستن صورت، از باز گذاشتن طولانی مدت شیر آب خودداری نمایید.
چکه کردن شیر آب، به ظاهر مسئله ساده‌ای به نظر می‌رسد، اما در طولانی مدت باعث به هدر رفتن حجم زیادی آب می‌شود و به بحران کم آبی در ایران و جهان کمک می‌کند؛ بنابراین با انجم تعمیرات ساده می‌توانید در راستای حل این مشکل کمک نمایید.
یکی از راه‌های مقابله با کم آبی، استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای به‌جای آبیاری زیاد می‌باشد. استفاده از این روش برای خاک نیز مناسب‌تر است زیرا آبیاری زیاد باعث ازبین رفتن مواد غنی خاک می‌گردد؛ همچنین، شما می‌توانید آب باران را به‌گونه‌ای هدایت نمایید که برای آبیاری گیاهان مورد استفاده قرار بگیرد.
یکی از راه‌‌های مبارزه با مشکل کم آبی که بسیاری از کشورها مانند سنگاپور به دنبال آن هستند، تصفیه فاضلاب می‌باشد. این روش نیازمند تکنولوژی و فناوری‌های مخصوصی است تا بتوان آب فاضلاب را برای مصارف مختلف تصفیه نمود.
سالانه میزان زیادی از آب شیرین، برای کشاورزی استفاده می‌شود. استفاده از روش‌های درست آبیاری و فناوری‌های مرتبط با آن، باعث کاهش میزان مصرف آب می‌شود؛ بنابراین کشورها می‌توانند با بهبود این رویه‌ها به کنترل بحران آب کمک نمایند.
کشورها باید بتوانند برای مقابله با بحران کم آبی، تکنولوژی‌هایی را تولید نمایند که بتوان با استفاده از آن‌ها، آب باران را جمع آوری کرده و بعد از تصفیه برای مصارف مختلف مانند آب شرب استفاده گردد.
اهمیت بحران آب به اندازه‌ای است که دولت‌ها باید قوانین جدیدی برای مقابله با آن وضع نمایند؛ برای مثال، برای آلوده کردن آب دریاها و اقیانوس‌ها، یا دفع زباله‌ها در آن‌ها قوانین جدی وضع شود تا درصورت تخلف از آن‌ها، با این افراد مقابله گردد.
یکی دیگر از راه‌های مقابله با کم آبی، احداث سدهای جدید است. احداث سد باعث می‌شود تا بتوان بهتر از آب دریاچه‌ها و رودخانه‌ها استفاده گردد و افراد با کمبود آب کمتری مواجه شوند. البته لازم به ذکر است که احداث سد معایب زیادی نیز دارد لذا باید احداث آن توسط متخصصین تشخیص داده شود. زیرساخت‌های ضعیف برای انتقال آب، هم از نظر اقتصادی و هم از نظر بهداشتی مضر می‌باشد. زیرساخت‌‌های ضعیف برای انتقال آب، باعث هدر رفتن آب و کاهش دسترسی افراد به آب می‌شود؛ علاوه‌براین بسیاری از بیماری‌ها، از طریق آب قابل انتقال هستند که با ضعیف بودن زیرساخت‌ها ممکن است شیوع پیدا کنند.