پشت پرده 71 ساعت پر ابهام

 نیلان ارسطویی-  پرواز شمارهٔ ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین، پروازی مسافربری متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کی‌یف بود که در ۱۸ دی ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و ساقط شد. همهٔ ۱۷۶ سرنشین این پرواز جان باختند. مراجع ذیربط پس از ۷۱ ساعت که دلایل و احتمالات مختلفی برای این سقوط مطرح می شد، علت اصلی حادثه را گزارش کردند. علت این تاخیر هم نیاز به زمان برای بررسی و تایید علت حادثه توسط مراجع ذیربط اعلام شده است. حالا با گذشت شش سال بار دیگر روایت هایی از چگونگی اعلام خبر یا کتمان آن مطرح شده است.
شمخانی: به من گفتند
هواپیمای اوکراینی را بچه‌ها به اشتباه زده‌اند
 مصاحبه اخیر علی شمخانی دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی با جواد موگویی در برنامه «ماجرای جنگ» حاوی اظهارات و سخنانی بود که در فضای مجازی و رسانه‌ها دست به دست شد. علی شمخانی گفت: اتفاقی که برای هواپیمای اوکراینی ناخواسته رخ داد را هم من میدانستم و هم رئیس جمهور. به من گفتند این هواپیما را بچه‌های چیز زدند؛ اشتباه کردند.
وی افزود: شهید باقری به من زنگ زد و گفت. من همان زمان به رئیس جمهور تلفن کردم و گفتم. آقای روحانی مطلع بود؛ من وظیفه‌ام نبود به آقای ظریف بگویم، آقای روحانی باید به آقای ظریف می‌گفت.
او ادامه داد: [در مورد سه روز مخفی ماندن حادثه] ستاد کل داشت دقیق بررسی می‌کرد که علت چیست؟ من یادم است یکی از شورای عالی امنیت ملی می گفت جنگ الکترونیکی آمریکا منجر به این حادثه شده است. ما می‌خواستیم ثابت کنیم اینگونه نیست؛ ولی او دنبال اثبات این [نظریه] بود؛ از نظریه‌اش دفاع می کرد. از دفتر یکی از مسئولین زنگ زدند که سه نفر متخصص از دانشگاه شریف یکسری نظریاتی دارند. این‌ها توضیح دادند و گفتند نپذیرید [زدن] هواپیما را؛ استاد دانشگاه بودند؛ [گفتند] به این دلایل این جنگ الکترونیک است.
شمخانی تصریح کرد: سردار باقری جمعه به دفتر ما آمد و نامه ای نوشتیم که این باید بیان شود؛ بعد از ظهر جلسه داشتیم و بیان شد. فکر کنم چهارشنبه غروب فهمیدیم. این تاخیر [در اعلام] به این دلیل بود که برخی می‌گفتند ممکن است جنگ الکترونیک رخ داده باشد؛ نظرات مختلفی بیان میشد.
وی افزود: میدانم که چه کسی این نظریه [جنگ الکترونیک] را مطرح می‌کرد و فشار هم می‌اورد که نگویید [زدیم] و بایستید تا بررسی کنیم. این بررسی ها منجر شد که سه روز زمان ببرد. چهارشنبه غروب به من گفتند و من هم همان زمان اطلاع دادم، کاری هم نمی‌توانستیم بکنیم؛ کسی از تاخیر در بیان اینکه سقوط هواپیما توسط عوامل خودی صورت گرفته، سود نمی‌برد.
شمخانی ادامه پاد؛ دلیل کتمانی وجود نداشت چون فاش می‌شد و کسی از مخفی کردن این ماجرا سود نمی‌برد. نمیشد گردن نگرفت. به فردی که موضوع را جنگ الکترونیک می‌دانست، گفتم: «چه میگی تو!». اون واقعا فکر می‌کرد جنگ الکترونیک بود. من خیلی متاسف شدم؛ ارزش کار عین الاسد را تحت تاثیر قرار داد. بچه‌هایی که شهید شدند برادران و خواهران ما بودند. آقای جمشیدی همکلاسی من بود و دخترش را توی این پرواز از دست داد؛ خیلی هم به من توهین می‌کرد ولی اینقدر متاثر بودم که سعی داشتم در مراسم اینها شرکت کنم. در مراسم یکی از فوت شدگان پدر و مادرشان با من برخورد کردند ولی من ناراحت نشدم چون خیلی داغ سختی است. در حقیقت گفتند شما از اینجا برو؛ من دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم، [ولی] با نهایت صبر رفتم.
ظریف به شمخانی می‌گوید
 در بیرون گفته شده به هواپیما شلیک شده، شمخانی می‌گوید داریم بررسی می‌کنیم
رئیس دفتر رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم جزئیات ماجرای هواپیمای اوکراینی را شرح داد.
واعظی، رئیس دفتر روحانی، در مورد هواپیمای اوکراینی در گفت‌و‌گو با «انتخاب» توضیح داد: صبح پنج شنبه، بعد از جلسه دبیرخانه شورای امنیت ملی، معاون شمخانی از ظریف می‌خواهد که چیزی را اعلام کند؛ ظریف می‌گوید من هیچ چیزی نمی‌دانم، چه چیزی را اعلام کنم. ظریف به شمخانی می‌گوید در بیرون گفته شده به هواپیما شلیک شده، که شمخانی می‌گوید این را هم داریم بررسی می‌کنیم. اینجا شک‌‌شان بیشتر شد.
او ادامه داد: ساعت ۲ و نیم عصر، ظریف یا اسلامی با من تماس گرفتند که اینها دارند این عامل را هم بررسی می‌کنند. من زنگ زدم به روحانی گفتم؛ روحانی بلافاصله جلسه شورای امنیت ملی را بعد از نماز مغرب تشکیل دادند. در جلسه، روحانی به قطعیت رسید که [هواپیما زده شده] و اصرار می‌کند که باید امشب به مردم اعلام شود.
وی افزود: در جلسه مخالفت وجود داشته که ما به قطعیت نرسیدم؛ روحانی می‌گوید تمام رسانه‌ها چیز دیگری می‌گویند، شما چیز دیگری می‌گویید؛ محکم بگویید هست یا نیست.بعد از جلسه توافق می‌کنند که بیانیه بدهند؛ روحانی هر چه صبر می‌کند می بیند بیانیه اعلام نمی‌شود، بالاخره شنبه اعلام شد.
او گفت: اگر آن جلسه با آن فشار تشکیل نمی‌شد، ممکن بود چیزهای دیگر رخ دهد.