مسافران همیشه طبیعت را دریابیم

 زندگی عشایری در استان خراسان شمالی با تمام زیبایی‌ها، با چالش‌های متعدد در حوزه‌های مختلف اعم از بهداشتی، درمانی و آموزشی همراه است.
با شنیدن نام عشایر ذهن ناخودآگاه به سمت یک زندگی باصفا و آرام در دل طبیعت می‌رود، مردمانی که با چهره‌های سوخته از جفای گرما و سرما، نماد صداقت، مهربانی، سختکوشی هستند.
«ایل» به عنوان واژه مقدس جامعه عشایری یک نماد است، واژه‌ای کوتاه اما پر از حکایت و روایت برای آنانی که زیست عشایری را بر هیاهوی زندگی شهری ترجیح داده‌اند و دست بر زانوی همت خود، غریبانه و گمنام چون کارآفرینی موفق به اقتصاد کمک شایانی می‌کند.
زیست اجتماعی همراه با تعامل، دوستی، همکاری در جامعه عشایری زیباترین تداعی از «بنی‌آدم اعضای یکدیگرند» است، مردمانی که در عصر تکنولوژی و جدایی حقیقی و کوچ به دوستی مجازی، همچنان بر آداب و رسوم گذشتگان خود ایستاده‌اند.
بی‌تردید صحنه‌های زیبای زیست عشایری برای به تصویر درآمدن و روایت حکایت زندگی پر از چالش این قشر برای هر اهل فنی شیرین باشد، اما اگر از رؤیای لذت‌بخش زندگی آرام عشایر به واقعیت‌ها کوچ کنیم، متوجه بی‌مهری بسیار به این جامعه غیور و بی‌ادعا می‌شویم.
جمعیت عشایری در گذر تاریخ و همراه با تغییر جامعه در نوع زندگی و کوچ از زیستی به زیست دیگر، به مرور کمتر و کمتر شده‌ است، به طوری‌که در مناطق ییلاق و قشلاق با سو سو زدن چراغ‌های آویزان بر ستون سیاه‌چادرها متوجه کاهش جمعیت این جامعه خواهیم شد.
در کنار میل مردمان جامعه عشایری برای داشتن زندگی راحت و بهتر، بی‌تردید بی‌مهری به این جامعه باعث شده تا این جامعه به اجبار از زندگی آرام عشایری دل کنده و زندگی روستایی و شهری را بر زیست عشایری ترجیح دهند.
در سال‌های اخیر و با توجه به تحریم‌های اقتصادی گسترده و با مطرح شدن شعارهای سال همچون اقتصاد مقاومتی، جهش تولید و ... با آنکه جامعه عشایری نماد بارزی از اقتصاد مقاومتی و فعالیت‌شان در راستای گسترش تولید داخل است، اما همچنان با مشکلات مختلف و ریز و درشت دست و پنجه نرم می کنند.
وابستگی زندگی عشایر به مرتع
چراغعلی عمارلو یکی از عشایر خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: زندگی عشایر به مراتع بستگی دارد اما عشایر مرتع خاصی به نام خود ندارند و این امر سبب شده تا زمانی‌که به مناطق قشلاقی کوچ می‌کنند با تخریب مراتع و یا آتش زده شدن اموال خود مواجه می‌شوند.
وی گفت: مگر مراتع جزء انفال نیست؟ پس چرا ادارات ذی ربط واگذاری مراتع به عشایر را عقب می‌اندازند؟
یکی دیگر از مشکلات عشایر تقویم کوچ آن‌ها است، باید کوچ عشایر بر اساس اقلیم هوایی باشد، همیشه در همین موقع از سال جمیت عشایری استان دچار استرس و دغدغه می‌شوند که مبادا استان گلستان اعلام کند که از استان خارج شوید و از سوی دیگر استان خراسان شمالی نیز اجازه ورود دام‌های عشایری را به مرتع ندهد.
وی ادامه داد: ایل راه‌ها از دیگر مشکلات عشایری است که بیشتر ایل راه‌های عشایری توسط کشاورزان گرفته و تبدیل به زمین کشاورزی شده است و اگر دام‌های عشایری از این زمین‌ها عبور کند سبب بروز مشکل می‌شود و عشایر به ناچار مجبور به عبور دام‌های خود از جاده‌ها می‌شوند که تاکنون با چندین حادثه تصادف شاهد از بین رفتن تعداد زیادی از دام‌‎ها بوده ایم.
عمارلو افزود: خشکسالی‌های پی در پی و متمادی سبب شده تا عشایر به نصف برسند و اگر می‌خواهیم عشایر دوباره به زندگی خود بازگردند باید وام‌هایی با مقدار زیاد و مدت دار به آن‌ها اعطا شود چراکه هیچ کسی جایگزین عشایر نمی‌شود و خود آن‌ها هستند که می‌توانند به این نوع از زندگی بازگردند.
جلالی یکی دیگر از جمعیت عشایری مستقر در مناطق قشلاقی استان گلستان در ادامه در گفت و گو با ایسنا، بیان کرد: به ما اعلام شده تا از تاریخ ۲۷ فروردین ماه از استان گلستان خارج شوید این درحالی است که مراتع در میانبند و مناطق ییلاقی آماده نیست.
یکی دیگر از جمعیت عشایر خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا، بیان کرد: با توجه به بالا بودن قیمت نهاده‌های دامی، چرای دام در مراتع یکی از نیازهای اساسی جامعه عشایری است اما واگذاری مراتع از سوی اداره کل منابع طبیعی یکی از مشکلات اساسی ما است.
علی اسدی مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا، بیان کرد: از ۲۴۴ سامان مرتعی ۱۰۷ سامان مرتعی برای ۲۶۲۶ خانوار عشایری استان پهنه بندی و تاکنون ۸۳ سامان نیز واگذار شده است.
وی گفت: تعداد سامان‌های واگذار شده برای ۹۷ هزار و ۱۵۶ واحد دامی بوده است.
میزبانی استان گلستان از عشایر در ۵۳ محدوده عرفی
حمید سلامتی مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان نیز بیان کرد: استان گلستان در فصل سرما در ۵۳ محدوده عرفی در ۱۲۰ هزار هکتار در شهرستان‌های کلاله، گنبد و مراوه تپه میزبان عشایر خراسان شمالی است. وی گفت: ۵۰ طرح مرتعداری در این استان تهیه شده تا عشایر بتوانند از آن‌ها استفاده کنند و در این زمینه عشایر باید تعاونی تشکیل و نماینده خود را استفاده کنند. وی افزود: تاکنون از این تعداد ۳۴ سامان عرفی از ۵۳ سامان عرفی موجود در این شهرستان واگذار شده و مابقی نیز تهیه و واگذار شده است.