فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در ایران نیاز به مجوز دارد آگاه‌سازی مخاطب، جایگزین مسدودسازی فضای مجازی

 وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت که به جای راهکار مسدودسازی و درگیر شدن با فضای مجازی، راهکار آگاه‌سازی مخاطب را مدنظر قرار دادیم.
محمدجواد آذری جهرمی در مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری پویش ملی ارتقاء آگاهی حقوقی جامعه بین سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، گفت: حدود یک سال قبل گزارشی از قوه قضاییه دریافت کردیم که مبنای آن بررسی بیش از هزاران پرونده با موضوعات متعدد کلاهبرداری در دادسرای جرایم رایانه‌ای بود که مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده بود. در گزارشی که برای ما ارسال شد، قوه قضاییه درخواست کرده بود راه‌حل‌هایی برای پیشگیری از این مشکلات نظر گرفته شود تا بتوان از وقوع جرایم در فضای مجازی و به تبع آن ثبت شکایت پیشگیری کنیم.
وی با بیان اینکه رویکرد قوه قضاییه بسیار مناسب و مطلوب بود، گفت: از زمان دریافت گزارش، کارگروهی مامور شدند تا به صورت خاص روی این مساله کار کنند. پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات حدود شش ماه روی این مساله مطالعه انجام داد تا بسترهای فسادخیز و ایجاد مساله برای مردم که باعث تشکیل پرونده قضایی می‌شود، بررسی کند. بخشی از این مسائل به دلیل سیستم‌های فنی و تعاملاتی است که با عرصه بین‌المللی وجود دارد، مثل تبلیغات فریبنده‌ و اخبار دروغی که پایه و اساسی ندارد و باید جلوی آنها را گرفت.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: با توجه به وجود دستورات اجرایی از سوی رژیم آمریکا که همکاری شرکت‌های فناوری اطلاعات با دولت ایران را محدود کرده،این امکانات فنی و تجهیزات حوزه فناوری، خیلی در دسترس ما نبود،‌ اما راه‌کارهایی برای این مساله ایجاد شد. یکی از زیرساخت‌های اساسی، تبلیغات بود. اینکه برای آژانس‌های تبلیغاتی، به جای پلتفرم‌هایی که قوانین و مقررات ایران را رعایت نمی‌کنند، بستری را فراهم کنیم که تبلیغاتشان را به‌صورت حداکثری روی پلتفرم‌های داخلی قرار دهند.
آذری جهرمی خاطرنشان کرد:‌ بنابراین ترویج تبلیغات هوشمند و ایجاد امکانات برای آژانس‌های تبلیغات داخلی ایران که بتوانند از بستر فضای مجازی استفاده کنند و ذائقه کاربر ایرانی را به سمت خودشان ببرند و تسهیل کسب‌وکار صورت بگیرد، از موضوعاتی بود که پیگیری شده و به نتیجه رسید. با امضای این تفاهم‌نامه دولت امکانات خوبی را در اختیار آژانس‌های تبلیغاتی قرار داده که از وزارت ارشاد مجوز دارند و در فضای مجازی کسب‌وکار می‌کنند تا بتوانند از ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای پیدا کردن دقیق مخاطب خودشان و کم‌اثر کردن تبلیغاتی که فریبنده و دروغ هستند، استفاده کنند.
 افزایش آگاهی‌رسانی عمومی در فضای مجازی
وی در ادامه با بیان اینکه یکی از مسوولیت‌های مهم ما این بود که آگاهی‌رسانی عمومی را در فضای مجازی افزایش دهیم، گفت: فضای مجازی فضایی است که مخاطبین در برابر انبوهی از اطلاعات قرار دارند و ما باید آنها را برای تشخیص بین سره و ناسره اطلاعات و اخبار آگاه کنیم. در همین موضوع کرونا دیدیم که هر روز اخباری بدون سند منتشر می‌شد. برای اینکه مرجع خبری وجود داشته باشد و مردم آگاهی داشته باشند و هر شنیده‌ای را مورد توجه قرار ندهند، بستر مناسبی ایجاد شد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه به جای راهکار مسدودسازی و درگیر شدن با فضای مجازی، راهکار آگاه‌سازی مخاطب را مدنظر قرار دادیم، افزود: ما مجموعه این موضوعات را به دستگاه قضایی منعکس کردیم و دستگاه قضایی هم خیلی سریع اهتمام به خرج داد و با تیم اجرایی ما وارد مذاکره شدند. نتیجه این همکاری، به تدوین تفاهم بین سازمان تنظیم مقررات به عنوان نماینده دولت و معاونت پیشگیری از وقوع جرم به نمایندگی از قوه قضاییه منجر شد.
آذری جهرمی خاطرنشان کرد:‌ مجریان مهم این تفاهم‌نامه هم اپراتورها هستند و اگر نیاز باشد سایر فعالان حوزه فناوری نیز وارد عرصه خواهند شد. نتیجه امضای این تفاهم‌نامه این خواهد بود که با همکاری مشترک بین دستگاه قضایی، دولت و توسعه‌دهندگان عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات، بسترهایی که باعث ترویج جرم به ویژه کلاهبرداری از مردم می‌شود با ابزارهایی مشابه افزایش آگاهی کاربران در جامعه، ساماندهی خواهند شد و در آینده می‌توان تاثیر این تفاهم‌نامه را شاهد بود.
وی ادامه داد: البته در بخشی از این تفاهم‌نامه، به دانش‌افزایی قضات و آموزش قضات و حتی آموزش اپراتورها در مسائل حقوقی هم اشاره شده و پارامترها سنجیده می‌شود. میزان ثبت جرم در دستگاه قضایی مشخص است و انتظار می‌رود همانطور که در سند توسعه شبکه ملی اطلاعات آمده که سالانه ۳۰ درصد جرایم کاهش پیدا کند، با این تفاهم‌نامه، بخشی از ثبت جرم در کشور کم شود و مردم در فضایی با اطمینان بیشتر از فضای مجازی استفاده کنند.
 فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در ایران نیاز به مجوز دارد
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: ما برای استفاده از فناوری‌های ماهواره‌ای مقررات سرزمینی داریم و هر شرکتی بخواهد فعال شود باید از ما مجوز بگیرد، البته اگر حقوق بین‌الملل را رعایت کنند.
محمدجواد آذری جهرمی پس از امضای تفاهم‌نامه «پویش ملی ارتقا آگاهی حقوقی جامعه» با قوه قضاییه، در جمع خبرنگاران حاضر شد و درباره این تفاهم‌نامه گفت: این تفاهم صرفاً ارسال پیامک‌های آگاه‌سازی برای مردم نیست و از ابزارهای دیگر نیز کمک گرفته خواهد شد، فرآیند اطلاع‌رسانی محتوایی به مردم آغاز می‌شود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره اختلالات تلفن همراه نیز افزود: دو ماه قبل قطعی برق شبکه اپراتورها را متأثر کرده بود که همان زمان در این باره اطلاع‌رسانی کردیم. اختلال اخیر نیز به دلیل برگزاری کنکور بود که علی‌رغم تمهیداتی که ما برای عدم اختلال در شبکه داشتیم، متأسفانه شاهد بروز مشکلاتی بودیم.
جهرمی تصریح کرد: بسیاری از داوطلبان کنکور هرسال به دلیل لورفتن سؤالات امتحان و تقلباتی که صورت می‌گرفت امنیت روانی نداشتند. سازمان سنجش و وزارت علوم نیز روی این مسئله حساس هستند و حساسیت به جایی دارند به همین دلیل درخواست شد اینترنت 4g و 3g در بخش‌هایی که کنکور در آن برگزار می‌شود، غیرفعال باشد. غیرفعال‌کردن شبکه در آن نقاط، روی مناطقی که در همسایگی آن‌ها بودند نیز تأثیر گذاشت و شبکه را با مشکل مواجه کرد.
وی گفت: سال گذشته نیز به آن‌ها پیشنهاد دادیم به‌جای قطع شبکه از راه‌های دیگری مانند نصب  jammer (مسدودکننده امواج) استفاده کنند اما ظاهراً برای تأمین هزینه خرید این دستگاه مشکلاتی داشتند. اما باید بگویم زیانی که به‌واسطه این اختلال ایجاد می‌شود از هزینه تهیه مسدودکننده امواج بیشتر است. ان‌شاءالله برای سال آینده به این شکل نباشد و اختلال‌هایی که در چند روز گذشته مشاهده شده به این دلیل است.
 امریکا خوی سلطه‌جویی دارد
جهرمی درباره اینترنت ماهواره‌ای افزود: باید بپذیریم اینترنت ماهواره‌ای پدیده‌ای است که تمام کشورهای دنیا با آن مواجه خواهند شد. هدف اصلی منظومه‌های ماهواره‌ای این است که بستر استفاده از اینترنت اشیا را در سراسر دنیا را فراهم کنند. بسیاری از مناطق دورافتاده نه از طریق شبکه موبایل نه شبکه ثابت قابلیت پوشش‌دهی ندارند و اینترنت ماهواره‌ای برای کمک به چنین مشکلاتی راه‌اندازی شده است. اتفاقاتی که متأسفانه در زاگرس و پارک ملی گلستان شاهد هستیم را می‌توان به کمک اینترنت اشیا حل کرد.
وزیر ارتباطات تأکید کرد: امریکا به دلیل خوی سلطه‌جویی در تمام عرصه‌ها نه‌تنها در برابر ایران بلکه در برابر بسیاری از کشور دارد، می‌خواهد پلتفرم‌های خود را توسعه بدهد و اقتصاد حوزه دیجیتال را به‌صورت ۱۰۰ درصدی برای شرکت‌های خودش مطالبه کند.
امریکا از مدت‌ها قبل برنامه بسط سلطه خودش بر کشورها را داشته است. ما نیز باید در این شرایط خود را آماده کنیم. برخی از سخت‌گیری‌هایی که داخل کشور صورت می‌پذیرد، باید اصلاح یا مدیریت شوند. ما مقررات سرزمینی برای استفاده از فناوری‌های ماهواره‌ای داریم و هر شرکتی که بخواهد فعال شود باید از ما مجوز بگیرد، البته اگر حقوق بین‌الملل را رعایت کنند.
وی افزود: سازمان فضایی به دنبال ایجاد منظومه ماهواره‌ای بوده و سند آن را استخراج کرده است. مذاکرات بین‌المللی در حال انجام است تا ما نیز به کشورهای دارای منظومه ماهواره‌ای بپیوندیم. ما نباید از اینترنت ماهواره‌ای بترسیم و باید خودمان را برای فراگیری این فناوری آماده کنیم. اینترنت ماهواره‌ای قطعاً برای ما تهدید نیست و ما از فرصت‌هایی که به دست می‌آید استفاده می‌کنیم.
همان‌طور که با وجود تمام تحریم‌هایی که علیه ایران تصویب شد، اقتصاد دیجیتال ما توانست رشد خوبی داشته باشد قطعاً در آینده نیز در مقابل اینترنت ماهواره‌ای رشد خواهیم کرد.
 فیشینگ تنها در پیام‌رسان‌های خارجی رخ نمی‌دهد
وزیر ارتباطات درباره طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های بومی و تأثیر آن در پیشگیری از جرم گفت: فرض این‌که فیشینگ تنها در پیام‌رسان‌‎های خارجی اتفاق می‌افتد فرض اشتباهی است. فیشینگ در پیامک که ۱۰۰ درصد بر بستر اپراتورهای داخلی است نیز رخ می‌دهد.
وی درباره پیام‌رسان‌های داخلی گفت: ما مطابق با سند معماری شبکه ملی اطلاعات که از سوی شورای‌عالی فضای مجازی به تصویب رسیده، مرکز داده را برای پیام‌رسان‌های داخلی برپا کردیم و مصوباتی برای اتصال متقابل را به تصویب رساندیم. حجم استفاده به‌ویژه در زمان آموزش مجازی با شیوع کرونا استفاده از پیام‌رسان‌های ایرانی افزایش قابل‌توجهی پیدا کرد.
همچنان موانعی وجود دارد که برای اطمینان‌بخشی به فعالین رسانه‌ای داخلی این مسائل حل شود که آن‌ها بتوانند در فضای داخلی فعالیت کنند. امکانات فنی برای رشد پیام‌رسان‌ها وجود دارد. درباره جستجوگر نیز باید بگویم هم ایرانسل و همراه اول دو پلتفرم خود را رونمایی کرده‌اند که امیدواریم رشد کند.