می‌توان به آینده امیدار بود

 بنیامین صادقی- این روزها با افزایش قابل توجه فروش سینماها می‌توان امیدوار بود که به پایان کابوس کرونا برای سینما نزدیک شده‌ایم. این در حالی است که در از ابتدای شیوع ویروس کرونا و در پی آن تعطیلی پیاپی سینماها، چندین سینما خواستار تغییر کاربری شدند و تمهیدات مسئولین هم کارساز نبود. آخرین راه‌حل برای نجات سینماها پخش فوتبال بود که آن هم بدون هیچ توضیحی یک‌باره لغو شد. مدتی قبل سخنگوی انجمن سینمادارها تاکید کرده بود:‌ در حال حاضر یکی از بهترین راه‌ها برای این‌که مخاطب متوجه شود سینماها باز هستند و شرایط مناسبی به لحاظ رعایت پروتکل‌های بهداشتی دارند، همین پخش فوتبال در سینماها است. این موضوع در شورای صنفی نمایش مطرح شده و دوستان تهیه‌کننده نیز علی‌رغم این‌که در سال‌های گذشته نقطه نظراتی داشتند و مثلا باید درصدی از مبلغ بلیت‌فروشی به صاحبان فیلم‌ها داده می‌شد، امسال موافق انجام این کار بودند.
بسیاری از سینمادارها تصور می‌کردند که پخش مسابقه‌های تیم ملی فوتبال مرهمی موقت بر گیشه خالی سینماها می‌تواند باشد. پروسه دریافت مجوز پخش اگرچه با تاخیر انجام شد، اما با پیروزی‌های پیاپی تیم ملی استقبال مخاطبان هم از تماشای فوتبال در سالن‌های سینما به تدریج افزایش یافت. این استقبال در مسابقه آخر مرحله مقدماتی جام جهانی میان ایران و عراق در شامگاه سه‌شنبه  25 خردادماه، بیشتر هم شد تا جایی که در برخی شهرهای بزرگ کشور تمام سینماهای فعال، آماده پخش فوتبال شدند و در تهران هم سینماهایی که در ماه‌های گذشته به دلیل اکران نشدن فیلم مخاطب پسند تعطیل بودند، گیشه بلیت فروشی خود را باز کردند. اما چند ساعت مانده به شروع مسابقه یکی از سایت‌های فروش بلیت در اطلاعیه‌ای و بدون هیچ توضیحی کنسل شدن پخش مسابقه ایران و عراق در سینماهای کشور را اعلام کرد.
* سینماها در پایان بهار چقدر بلیت فروختند؟
با این‌حال فروش سینماها در سه‌ماهه اول امسال رشد قابل توجهی داشته است. بر اساس آخرین آمارها میزان فروش فیلم‌های اکران نوروزی سال ۱۴۰۰ که در پایان تعطیلات عید نوروز به حدود ۵۰۰ میلیون تومان رسیده بود، در آستانه فصل تابستان به حدود ۳ میلیارد تومان نزدیک شده است.
پنج فیلم «خورشید»، «لاله»، «هفته‌ای یک بار آدم باش»، «تک خال» و «خون شد» از اواخر اسفند در نوبت نوروز اکران شدند و در یک موقعیتی خاص و احتمالاً تکرار نشدنی پس از سه ماه همچنان بی‌رقیب در حال اکران هستند.
این پنج فیلم در روزهای پایانی بهار و در تاریخ ۲۹ خرداد (تا لحظه انتشار این گزارش) به رقم بیش از ۲ میلیارد و ۹۰۰ تومان فروش رسیده و تاکنون بیش از ۱۳۶ هزار مخاطب هم داشته‌اند. در این مدت سه ماه فیلم «هفته‌ای یک بار آدم باش» به کارگردانی شهرام شاه حسینی با بیش از ۴۶ هزار و ۵۰۰ نفر مخاطب از ۲۷ اسفند سال ۱۳۹۹ رکورددار بالاترین فروش در میان فیلم‌های نوروزی با رقم حدود یک میلیارد تومان است و در رده بعدی فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی قرار دارد که با بیش از ۴۲ هزار و۱۰۰ نفر مخاطب  حدود ۹۸۰ میلیون تومان بلیت فروخته است. بعد از آن فیلم «تک خال» به کارگردانی مجید مافی است که نزدیک به ۳۶ هزار و ۴۰۰ نفر مخاطب داشته و ۷۰۰ میلیون تومان هم بلیت فروخته است.
«خون شد» به کارگردانی مسعود کیمیایی یکی از استثناهای کارنامه این فیلمساز قدیمی سینمای ایران خواهد بود که در شرایط کرونایی و در مدت سه ماه حدود ۷۳۰۰ تماشاگر و فروش ۱۶۳ میلیون تومان داشته است. اما کمترین میزان فروش فیلم‌هایی که از اکران نوروزی تا الان روی پرده هستند، به فیلم «لاله» به کارگردانی اسدالله نیک‌نژاد تعلق دارد که با حدود ۳ هزار و ۹۰۰ نفر تماشاگر کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان یعنی حدود ۸۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بلیت فروخته است.
در حال حاضر بجز این‌ها، فیلم‌های دیگری همچون «آن شب»، «آقای سانسور»، «پیشی میشی»، «شنای پروانه» و «دیدن این فیلم جرم است» در تعداد محدودی سالن اکران می‌شوند. این آمار فروش سینما در سه ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ در حالی ثبت می‌شود که امسال سینماها اکران عید فطر نداشتند و هیچ تهیه‌کننده‌ای حاضر به اکران فیلمش در شرایط فعلی نشد. اگرچه هنوز گمانه‌زنی‌های مختلفی از اکران چند فیلم جدید به گوش می‌رسید ولی صاحبان فیلم‌هایی که اسم‌شان بیش از بقیه بر سر زبان است مثل «دینامیت» تاکید دارند باید ضمانتی در اکران داده شود تا تمام ضرر و زیان پخش فیلم در شرایط کرونایی بر دوش تهیه‌کننده نباشد. البته همه این تاکیدها در حالی مطرح می‌شود که برخی تهیه‌کننده‌ها و پخش‌کننده‌ها منتظر مانده بودند تا با تغییر دولت شرایط جدید را بسنجند و پس از آن برای اکران اقدام کنند. با این حال بسیاری از اهالی سینما معتقدند تا فصل پاییز شرایط اکران تغییری نخواهد کرد و شاید نمایش فیلم جدید اصغر فرهادی که قرار است در نیمه پاییز اتفاق بیفتد، بهانه‌ای برای آشتی مردم با سینما باشد.
* اکران سینما تا محرم خالی می‌ماند؟
در ماه‌های گذشته همیشه نام چند فیلم پربازیگر و کمدی مثل «دینامیت» و «شیشلیک» بر سر زبان سینمادارها و شورای صنفی نمایش بود که اگر این‌ فیلم‌ها اکران شوند مخاطبان سینما هم بیشتر می‌شوند. در یکی دو هفته قبل پس از یک اکران خصوصی از فیلم «گشت ارشاد ۳» نام این فیلم هم به دو فیلم قبلی اضافه شد و در همین راستا از سوی برخی صاحبان سالن‌های سینما و اعضای شورای صنفی نمایش گفته می‌شد که پیشنهادهایی برای حمایت از این فیلم‌ها و اکرانشان مطرح و تقریبا کار تمام شده است، اما جلسه روز گذشته در شورای صنفی نمایش با برخی از پخش‌کننده‌ ها و صاحبان آثار به نتیجه‌ای نرسید چون آن‌ها حمایت مالی مطرح شده را مناسب فیلم‌های متوسط که هزینه ساخت آن‌ها چندان زیاد نبوده، می‌دانند. ضمن اینکه تاکید دارند سینمادارها هم باید برای اکران به نحوی همراهی کنند.
در این باره سعید خانی - پخش‌کننده فیلم دینامیت - به ایسنا می‌گوید: طبق صحبتی که با من مطرح شد گفته بودند ارشاد قبول کرده دو فیلم را با یک رقمی، (۲.۵ میلیارد تومان) مینیمم گارانتی کند که اکران شوند و من هم احساس کردم با توجه به قابلیت فیلم «دینامیت» و بخاطر سینما آن را می‌توانیم اکران کنیم که برهمین اساس با تهیه‌کننده هم صحبت کردم تا راضی شود، ولی بعد متوجه شدیم آن پیشنهاد و رقمی که به تهیه‌کننده تعلق می‌گیرد، کمتر از چیزی است که تصور می‌کردیم.
او افزود: واقعا جای سوال است که اگر قرار بر احیای سینما باشد چرا صاحب فیلم باید تاوان آن را بدهد؟ سینما فیلم خوب می‌خواهد پس همه باید به هم کمک کنند نه اینکه فقط فیلمساز از نتیجه کار خود بگذرد. با این حال فعلا خبری از اکران فیلم جدید نیست و از آنجا که همیشه شروع ماه محرم با منع اکران فیلم‌های کمدی همراه بوده و دو ماه محرم و صفر مقطعی کم‌رونق برای گیشه سینما محسوب می‌شدند، به نظر می‌رسد با مخالفت صاحبان فیلم‌ها در نوبت اکران فصل تابستان هم اتفاق ویژه‌ای رخ نمی‌دهد.