مردم چرا به ارمنستان، افغانستان وترکیه می روند؟

 حبیب اسفراینی - روند واکسیناسیون در کشور به کندی پیش می‌رود و اخیرا هم به گفته مسئولان واکسیناسیون سالمندان متوقف شده است. مردم نگران هستند و برخی نیز از انتظار خسته شدند. حالا برخی از آژانس‌های هواپیمایی به مردم پیشنهاد می‌دهند که به به ارمنستان، اففانستان وترکیه بروند و آنجا واکسن کرونا بزنند.بنابراین برخی از ایرانیان ترجیح می‌دهند به کشور‌های خارجی بروند و آنجا واکسن بزنند.
حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی تور واکسن را رد می‌کند اما در ادامه می‌گوید: «شنیده شده در کشورهایی مثل ارمنستان و افغانستان واکسن برای مسافران هم انجام می‌شود اما هنوز به طور رسمی اعلام نشده است. امارات هم اعلام کرده واکسن برای گردشگران رایگان است اما هنوز اجرایی نشده است.»
او با بیان اینکه هنوز این اخبار قابل تائید نیست و معلوم نیست این واکسن‌ها چقدر قابل اعتماد باشد، ادامه می‌دهد: «البته کسانی هستند که برای کار به این کشورها رفتند و شاید آنجا هم واکسن تزریق کنند. برای مثال کسانی بودند که به افغانستان رفتند و واکسن تزریق کردند.»  سرعت واکسیناسیون در ایران پایین است. بسیاری از گروه‌های سنی حساس که در نوبت‌های اولیه دز اول واکسن را دریافت کرده‌اند در نوبت دوم با بحران کمبود واکسن مواجه شده‌اند. کمبود واکسن و کندی واکسیناسیون سبب شده برخی ایرانی‌ها دنبال راه‌های آلترناتیو برای دریافت واکسن هستند.
  تزریق واکسن کرونا در ارمنستان
ارمنستان به نزدیک‌ترین مقصد توریست واکسن کرونا در ایران تبدیل شده است. از اردیبهشت ماه زمزمه تزریق واکسن کرونا در ارمنستان به اتباع خارجی شنیده شد. برخی آژانس‌های مسافری تور‌هایی با قیمت‌های نسبتا پایین (۱۲۰ دلار برای دو شب) به ارمنستان تعریف کردند. از تاریخ ۵ می‌فرآیند واکسیناسیون عمومی در ارمنستان شروع شده و تقریبا از همان ابتدا متقاضیانی از روسیه، لهستان و چین نیز برای این منظور به ارمنستان سفر کردند.
آرش کریم‌بیگی مدیرعامل شاتل تجربه خود از سفر به ایروان برای تزریق واکسن را در توییترش منتشر کرده است. به گفته کریم‌بیگی گزینه آسترازنکا، اسپوتنیک و دو واکسن چینی برای متقاضیان واکسن در ارمنستان وجود داشته. واکسن حتی به اتباع خارجی به صورت رایگان تزریق می‌شود و تنها هزینه آن مربوط به بلیط رفت و برگشت، تست‌های PCR هواپیمایی‌ها و در صورت اقامت بیش از یک روز، هزینه هتل است.
کریم بیگی درباره مکان‌هایی که در ایروان امکان تزریق واکسن را فراهم کرده‌اند گفته در تمامی میادین اصلی ایروان آمبولانس‌هایی ایستاده اند که به همراه یک تیم پزشکی فرآیند تزریق واکسن کرونا را تسهیل می‌کنند. او گفته کل فرآیند نوبت‌دهی، معاینه، مصاحبه پزشکی و تزریق رایگان است و نیاز به آشنابازی نیست!
به گفته کریم‌بیگی تاریخ دوز دوم واکسن هم مشخص است و برای واکسن آسترازنکا سه ماه و برای واکسن‌های چینی و روسی سه هفته بعد باید یک بار دیگر به ایروان سفر کنند.
موضوع توریست واکسن در جهان به ترند اصلی سفر‌ها در زمان شیوع کرونا تبدیل شده است. برخی شهر‌های آمریکا که مازاد واکسن دارند مسافران خارجی را تشویق می‌کنند که برای دریافت واکسن به آنجا سفر کنند.
  گردشگری توریستی با تزریق واکسن
نشریه تکنولوژی ریویو نوشته از نایروبی کنیا برای دریافت واکسن به نیویورک سفر می‌کنند. این رسانه به وجود پرواز‌هایی با قیمت ۴۰ هزار دلار با هواپیمایی امارات اشاره کرده که بریتانیایی‌ها را برای دریافت واکسن کرونا به یک تعطیلات لوکس در آمریکا می‌برند.
اوایل ماه می‌شهردار نیویورک اعلام کرده که در محل‌های مشخص‌شده‌ای در سنترال پارک به توریست‌ها واکسن «جانسون اند جانسون» می‌دهند. علاوه بر نیویورک، ۲۴ ایالت دیگر در آمریکا هم برای واکسن زدن به مدارک هویتی مربوط به آمریکا نیازی ندارند و به غیر اتباع و غیر مقیمین نیز واکسن می‌زنند.
کشور اروپایی سن مارینو هم رسما اعلام کرده از توریست‌هایی که قصد واکسن زدن دارند استقبال می‌کند. دولت سن‌مارین اعلام کرده افراد باید برای سه روز در هتل‌هایی در این کشور اقامت داشته باشند تا بتوانند واکسن را دریافت کنند. این کشور تا کنون سه‌چهارم جمعیت خود را واکسینه کرده و امیدوار است بتواند به توربست‌ها واکسن اسپوتنیک ارائه کند. هزینه هر دو دز واکسن در سن مارینو ۶۱ دلار اعلام شده است. صربستان هم برای توریست‌های خارجی امکان دریافت واکسن را فراهم کرده است. گفته می‌شود مالدیو و روسیه در تلاشند تا شرایط را برای پذیرش توریست واکسن فراهم کنند.
با افزایش تعداد کشور‌هایی که امکان حضور توریست برای دریافت واکسن را فراهم کرده اند، دولت‌ها نسبت به کلاهبرداری در این حوزه حساس شده‌اند. هفته‌های گذشته آژانس‌های مسافرتی زیادی در هند تبلیغات برای دریافت واکسن در نیویورک را آغاز کرده‌اند. یک آژانس مسافرتی در بمبئی به تنهایی ۵۰۰۰ مسافر را برای یک سفر سه روزه به نیویورک برای دریافت دوز اول واکسن کرونا ثبت‌نام کرده و برای هر یک از آن‌ها ۲۰۰۰ دلار هزینه دریافت کرده است. یک آژانس مسافرتی دیگر با دریافت ۶ هزار دلار وعده تور واکسن فایزر را به مشتریانش داده است. یک آژانس مسافرتی هندی دیگر که مقر آن در دوبی است نیز برای سفر به روسیه با هزینه ۱۷۸۰ دلاری تبلیغ کرده که یک سفر ۲۴ روزه برای دریافت هر دو دوز واکسن بوده است. به گزارش الجزیره همه این تور‌ها کنسل شده‌اند.
  کدام کشورها به مسافران واکسن کرونا می‌زنند؟
توزیع ناعادلانه و سرعت کند واکسن کرونا در بسیاری از کشورها بعضی‌ از شهروندان جهانی را بر آن داشته به کشورهای دیگری که به توریست‌ها خدمات واکسن می‌دهند، سفر کنند.
روسیه اولین کشور عرضه‌کننده واکسن کووید به گردشگران است. Enno Lenze، یک کارآفرین، روزنامه‌نگار و مدیر یک موزه در آلمان حاضر بود به خاطر واکسن سفر کند، او نخست از پزشکان محلی در شهر برلین، درباره واکسن اضافه پرس‌وجو کرد، برای تزریق واکسن در صربستان درخواست داد و درباره گزینه‌های موجود در امارات متحده عربی، عراق و... تحقیق کرد و حتی خواست شانس خود را با ویزای امریکا امتحان کند. سرانجام یک شرکت توریستی در نروژ پیدا شد که بسته سفر شامل پرواز به مسکو و واکسن «اسپوتنیک وی» را عرضه می‌کرد.   لنز به همراه ۵۰ آلمانی دیگر اولین دوز واکسن کووید را در روسیه تزریق کرده‌اند و به‌زودی برای تزریق دوز دوم به مسکو خواهند رفت. دولت روسیه موظف است این مسافران را سه روز تحت نظر داشته باشد، اما به اعتقاد این کارآفرین آلمانی، فرصت خوبی برای گشت‌وگذار در مسکو و آشنایی با سفینه‌های فضایی در دوران جماهیر شوروی است.
این آژانس مسافرتی نروژی به دنبال تقاضای زیاد برای سفر به خاطر واکسن، یک تور سه‌هفته‌ای با عنوان «سلامت» عرضه کرده که گردشگران فاصله بین دو دوز واکسن را می‌توانند در آبگرم‌های ترکیه سپری کنند. این شرکت توریستی همچنین تور سفر سیبری با قطار همراه با واکسن را عرضه کرده است که تا به حال ۶۰۰ نفر از آلمان، سوئیس و چند کشور اروپایی دیگر در آن ثبت نام کرده‌اند.
در امریکا، با سرعت گرفتن تزریق واکسن به افراد بالغ، برخی ایالت‌ها که واکسن بیشتری دارند، برنامه تزریق به مسافران را آغاز کرده‌اند. مثلا از ماه ژوئن، یعنی یک ماه دیگر، در آلاسکا که بخشی از ایالت متحده آمریکا است تزریق واکسن کووید به مسافران در فرودگاه پیشنهاد می‌شود. در داکوتای شمالی، ایالت هم‌مرز با کانادا نیز تزریق واکسن کرونا به راننده‌های ترانزیتی کامیون که از کانادا وارد آمریکا می‌شوند، شروع شده است. در فلوریدا افرادی که به صورت موقت یا برای تجارت به این ایالت سفر می‌کنند، امکان تزریق واکسن کرونا را دارند. در میامی نیز مقررات آزاد این اجازه را می‌دهد به افرادی که از امریکای جنوبی و مرکزی با ویزا وارد می‌شوند واکسن تزریق شود. دنیل کوردوا، یک اقتصاددان اهل پرو که در دانشگاه فلوریدا کار می‌کند موفق شده با ویزای امریکا، واکسن کووید را دریافت کند. او با یک پرواز از شهر لیما به میامی رفته و مستقیم به کمپ تزریق واکسن مراجعه کرده و با ارائه مدارک شغلی خود، این واکسن را تزریق کرده است. او گفته خیلی‌ها را در پرو و لیما می‌شناسد که به همین منظور به امریکا سفر کرده‌اند.
روزنامه مکزیکی «ریفورما» هم گزارش داده که آدم‌برها (Coyotes) ـ قاچاقچیانی که افراد را از مرز مکزیک و امریکا رد می‌کنند ـ این بار به افرادی که قصد دارند برای تزریق واکسن کووید به امریکا بروند، کمک می‌کنند. اما مالدیو ـ جزیره‌ای در اقیانوس هند ـ که سیاست افزایش گردشگر را در پیش گرفته شده، با استراتژی ۳V (تعطیلات، واکسن، بازدید) گردشگران را برای سفر به این کشور همراه با تزریق واکسن کووید تشویق می‌کند. عبدالله ماسوم، وزیر گردشگری مالدیو به CNBC گفته در حالی که فقط حدود ۱۳ درصد از مالدیو واکسینه شده‌اند، اما حدود ۹۰ درصد از کارگران خط مقدم گردشگری واکسن کووید را دریافت کرده‌اند که از اهمیت این کشور به صنعت گردشگری ناشی می‌شود.
صربستان نیز تجربه تزریق واکسن به مسافران بین‌المللی را دارد، این کشور حدود سه میلیون واکسن فایزر، آسترازنکا، اسپوتنیک وی و سینوفارم برای شهروندانش خریده که بیشتر از حد مورد نیاز بوده، بنابراین واکسن اضافه را به ملیت‌های دیگری که به صربستان سفر کنند، تزریق می‌کند. به گزارش یورونیوز، تا کنون بیش از ۲۲ هزار نفر خارجی واکسن کووید را در صربستان دریافت کرده‌اند. بیشتر این افراد از همسایگان صربستان و حوزه بالکان بوده‌اند، شهروندانی از کانادا نیز به انگیزه تزریق واکسن به صربستان سفر کرده‌اند.
چالشی که بسیاری از کشورها با آن روبه‌رو هستند نابرابری جهانی در تهیه و توزیع واکسن است. بر اساس مطالعه انجام‌شده در دانشگاه آکسفورد، ۸۲ درصد از واکسن‌های کووید به کشورهایی با درآمد بالا و اقتصاد متوسط رو به بالا رسیده و فقط ۰.۲ درصد واکسن‌ها برای کشورهای کم‌درآمد خریداری شده است. برای کاهش این مشکل، تلاش‌هایی کوواکس (نهاد هماهنگ‌کننده تهیه واکسن زیر نظر سازمان بهداشت جهانی) درحال انجام است، اما کشورهای ثروتمند سهم بیشتری را برای عرضه واکسن در اختیار گرفته‌اند و اکنون که موج سفر به خاطر واکسن شکل گرفته، با توجه به اقتصاد از دست‌رفته بخش گردشگری در برخی کشورها، نگرانی‌هایی از بابت نگاه سرمایه‌داری به واکسن کووید که شانس آن را نصیب افراد ثروتمند می‌کند و نه فقیر، مطرح است.
  کدام کشورها تور واکسن کرونا را آغاز کرده‌اند؟
نروژی‌ها می‌توانند برای واکسیناسیون به روسیه سفر کنند. آژانس مسافرتی در کشور نروژ به مسافران خود، تور واکسن کرونا به روسیه را ارائه می‌دهد. مشتریان می‌توانند از بین بسته‌های مسافرتی که شامل دریافت واکسن اسپوتنیک ساخت روسیه است، گزینه‌های مختلفی انتخاب کنند.
آن‌ها با پرداخت 1،199 یورو می‌توانند در یک ماه دو سفر به روسیه داشته باشند و در هر سفر یک دوز واکسن دریافت کنند. همچنین با پرداخت 2،999 یورو، مشتریان می‌توانند از یک اقامت 22 روزه لوکس در یک استراحتگاه درمانی روسیه لذت ببرند که هر دوز از واکسن را در ابتدا و انتهای سفر دریافت می‌کنند.
گزینه سوم شامل سفر به ترکیه و اقامت در هتل اسپا، با استراحت در فرودگاه مسكو است كه به‌زودی یك مرکز واكسیناسیون در فرودگاه برپا خواهد شد. اگرچه آژانس‌های مسافرتی آلمان در نظر داشتند، در فوریه سال جاری عرضه تور واکسن کرونا را آغاز کنند اما این ایده در حالت انتظار نگه‌داشته شده است.
زیرا کشور آلمان در نظر دارد تا آوریل فعالیت واکسیناسیون خود را افزایش دهد؛ اما با تلاش کشور برای واکسیناسیون جمعیت خود، ممکن است دوباره کارت‌های اجرای تور صادر کند.
در همین حال، آژانس‌های مسافرتی اتریشی برای انواع بسته‌های مسافرتی همه‌جانبه با دسترسی تضمین‌شده به واکسیناسیون ویروس کرونا، رزروهای غیرقانونی را انجام می‌دهد.
  آیا دولت‌ها از تور واکسن کرونا حمایت می‌کنند؟
اگرچه گزارش‌هایی مبنی بر اینکه تور واکسیناسیون اسپوتنیک روسیه ممکن است از ابتدای ماه جولای در مراکز گردشگری اجرا شود، اما دولت روسیه به‌طور رسمی چراغ سبزی برای مسافران روشن نکرده که آن‌ها می‌توانند به آنجا بروند و واکسینه شوند.
مسئولان رسمی واکسیناسیون در حساب‌رسمی توییتر واکسن کرونا نوشتند: «واکسیناسیون در روسیه! چه کسی به آنجا می‌رود؟» و عکسی ارسال کردند که مردم کنار هواپیمایی (که روی آن نوشته بود اسپوتنیک) ایستاده بودند. آن‌ها تائید کردند که این فقط یک شوخی نبوده و دولت روسیه در حال برنامه‌ریزی است تا از ماه جولای به افراد خارج از آن کشور اجازه دهد که واکسیناسیون کرونا را با تزریق واکسن اسپوتنیک در روسیه انجام دهند. دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین اظهار کرد: “روسیه تاکنون در مورد راه‌اندازی تور واکسن کرونا تردید داشت، اما این موضوعی است که دولت در نظر خواهد گرفت؛ علی‌رغم اینکه شهروندان “اولویت مطلق” هستند.
  برگزاری تور واکسن کرونا تا چه اندازه اخلاقی است؟
برگزاری تور واکسن کرونا می‌تواند به هدف مشترک پایان دادن به بیماری همه‌گیر ویروس کرونا کمک کند. اما با توجه به اینکه اکثر مردم جهان هنوز منتظر دریافت واکسن خود هستند، آیا این عادلانه است که کسانی که توانایی مالی دارند بتوانند تعطیلات خود را در کشور دیگر بگذرانند و واکسن دریافت کنند؟
درحالی‌که، در برخی از کشورها مانند صربستان که در آن جمعیت‌های محلی با دادن اطلاعات غلط یا به دلایل دیگر عدم تمایل خود را به دریافت واکسن کرونا نشان دادند؛ ارائه دوزهای اضافی واکسن کرونا به افراد خارجی قبل از انقضا می‌تواند کاری اخلاقی باشد.
اما برای جمعیت کشورهای درحال‌توسعه، تور واکسن کرونا می‌تواند اضطراب انتظار برای دریافت واکسن را کاهش دهد. برخی از کشورهای ثروتمند با احتکار واکسن‌های اضافی، تلاش برای تلقیح جهانی را انحصاری کرده‌اند. افرادی که از طریق تور واکسن کرونا از صف می‌پرند، فقط مشکل را تشدید می‌کنند.