عمارت فخرالدوله پر از نوای مداحان!

 عمارت فخرالدوله، مربوط به دوره قاجار یکی از خانه های تاریخی تهران است که از دست انبوه سازان فرار کرده است و در گوشه ای از خیابان بهارستان تهران به راحتی نفس می کشد، درست مانند مادربزرگی که لب ایوان به انتظار نوه هاش نشسته تا با نگاهش حال نوه هایش را خوب کند!
از مترو دروازه شمیران که بیرون بیاییم سمت راست پل چوبی را خواهیم دیدم وسمت چپ هم میدان ابن سینا که مجسمه شیخ الرئیس هم به خوبی از آنجا دیده می شود، اگر از این مسیر قدم زنان به طرف میدان بهارستان و اولین خیابان اصلی بیایید اولین خیابان به سمت چپ مسجد زیبای فخرآباد را خواهید دید. ساخت بنای مسجد به دست حاج میرزا علی‌خان امین‌الدوله در سال ۱۳۲۴ آغاز شده است و چهار سال به طول انجامیده است. این بنا در سال ۱۳۲۸ به همت بانو اشرف‌الملوک فخرالدوله و روبروی خانه او ( عمارت فخرالدوله ) به دست مارکف که در دوران سلطنت رضا شاه از مطرح‌ترین معماران ایران بود به اتمام رسید. از مسجد فخرالدوله و سفارت کشور رومانی که بگذریم، مکانی را خواهیم دید که موضوع اصلی گزارش امروز ما است، منزل خواهر ناصرالدین شاه قاجار، عمارت کوشک فخرالدوله .
* این عمارت به دست چه کسی ساخته شد؟
همان طور که گفته شد عمارت فخرالدوله و مسجد مجاور آن ساخته ی دست فردی به نام مارکوف و به سفارش بانو اشرف‌الملوک فخرالدوله خواهر ناصرالدین شاه قاجار بوده است که بناهای بسیاری را در تهران و دیگر شهرها ساخته است. ساختمان دبیرستان البرز از اولین کارهای ماندگار مارکوف است و مسجد امین الدوله را هم ایشان به درخواست بانی اش خانم فخرالدوله بنا نهاده است. عمارت فخرالدوله که در سال 1387 توسط شهرداری منطقه 12 مرمت و احیا شده است، همچنین فضای اطراف این عمارت نیز توسط شهرداری آزادسازی شده است و به عبارتی شکل خانه باغ را به خود گرفته است.
* معماری عمارت فخرالدوله چگونه است؟
همان طور که گفته شد این عمارت شکل خانه باغ داشته و از نظر فرم و فضای معماری با سایر ابنیه هم زمان خود نظیر کوشک احمد شاهی (نیاوران)، کوشک قوام السلطنه (موزه آبگیر فعلی) ، کوشک سردار اسعه ساخته شده بود. از مشخصات اصلی این بنامی توان به ساختار کوشک شکل آن اشاره کرد که دارای دو طبقه و یک تالار در نیم طبقه دوم است. پلکان در قسمت شمالی بنا قرار دارد و فضاهای اصلی در اطراف این پلکان قرار گرفته است. اسکلت بنا از آجر است و روکش نما از آجرهای قالبی می باشد، متاسفانه در مرمت های مربوط، عملیات اشتباهی در نما انجام شده که به این بنا لطمه زیادی وارد ساخته است.
* کاربری امروز عمارت فخرالدوله چیست؟
عمارت فخرالدوله امروز به خانه ی مداحان تغییر کاربری داده است.محمود میرلوحی درباره آخرین وضعیت خانه تاریخی فخرالدوله، گفت: وضعیت این خانه تاریخی تا آنجایی که من اطلاع دارم، تغییری نکرده است. فکر می‌کنم که این خانه در دوره قبل و شهردار اسبق در اختیار خانه مداحان قرار گرفت و تاکنون نیز در این موضوع تغییری رخ نداده است.
این عضو شورای شهر در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود، هنوز شهروندان امکان بازدید از این خانه تاریخی را نداشته و قرار بود که راهکاری برای این موضوع سنجیده شود، گفت: این خانه تاریخی جز املاک شهرداری محسوب می‌شود و مسئولان این نهاد از جمله آقای یگانه باید درباره این موضوع پاسخگو باشند که چه برنامه‌ای برای این خانه تاریخی دارند.
وی ادامه داد: امروز قریب به 200 خانه تاریخی جز دارایی‌های شهرداری تهران است که در آنها طرح‌ها و برنامه‌هایی نیز دنبال شده است. برخی از این خانه‌های تاریخی موزه شدند و برخی نیز در اختیار سمن‌ها قرار گرفته‌اند. البته همه این برنامه‌ها همان طور که اشاره کردم با نظر شهرداری تهران انجام گرفته است و شهرداری باید نسبت به وضعیت خانه‌های تاریخی و برنامه‌های مدنظر درباره آنها پاسخگو باشد.