عبور از موج سوم

 مرجانه هدایتی – روانشناس- دو روز پیش ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت ایران اعلام کرد که "دیگر رنگ‌بندی” مناطق کشور برای تعیین میزان ابتلا به کرونا "معنایی ندارد" و "نارنجی و زرد نداریم، کل کشور در وضعیت قرمز قرار دارد".کارشناسان عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و همچنین نبود قوانین و مقررات سختگیرانه را یکی از عوامل گسترش کرونا می‌دانند.
دیروز هم علیرضا زالی، رییس ستاد کرونا استان تهران، گفته است که این شهر "وارد موج سوم کرونا شده" و "اگر مداخلات جدی صورت نگیرد هفته‌های سختی را خواهیم داشت". زالی است که در نامه‌ای به وزیر بهداشت ایران خواستار "بازگشت محدودیت‌های کرونایی به ویژه بحث دورکاری در استان تهران" شده است.به گفته وی "تهران شرایط کاملاً قرمزی” دارد و “ آمار روزهای اخیر نشان از آن است که در تهران وارد موج سوم شده‌ایم”.
یکی از مسائلی که بارها بر آن تاکید شده، پرهیز از دوگانگی و اتخاذ رویکرد دقیق در مقابله با ویروس کروناست. در همین رابطه رئیس جمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا با تاکید بر لزوم توجه مردم به سبک زندگی گفت: مردم می‌پرسند که تا چه زمانی باید ماسک بزنیم، سفر کم برویم یا فاصله اجتماعی را رعایت کنیم. باید بی‌حوصلگی را کنار بگذاریم؛ این سبک زندگی را باید میان مدت و بلندمدت ببینیم و تا پایان امسال در نظر قرار دهیم. حتی ممکن است سال آینده هم نیاز باشد اصول بهداشتی را مراعات و زندگی را با سبک جدید بنیانگذاری کنیم.
واقعیت این است که در دوران شیوع یک بیماری همچون کرونا اضطراب و نگرانی، غم و اندوه و گاه سردرگمی و عصبانیت ناشی از ترس روانی (در سطح استاندارد) در جامعه بروز می‌کند. این اضطراب به عنوان انگیزه محافظت در برابر بیماری، سبب افزایش رعایت اصول بهداشتی می‌شود؛ اما افزایش این استرس و نگرانی (در سطح غیرمتعارف) موجب بروز رفتارهای وسواسی است.
یکی از مهمترین علل افزایش این اضطراب پیگیری اخبار و منابع غیرمعتبر (غیرعلمی) است. کسب آگاهی در خصوص این بیماری باید از طریق منابع معتبر رسمی انجام شود؛ به عنوان مثال آمار و اطلاعات برخی شبکه‌های اجتماعی، وب سایت‌ها و... در فضای مجازی نامعتبر و باعث تشدید اضطراب و نگرانی است.
گاه اهداف و مقاصد انتشار برخی اخبار نیز مشخص نیست و براین اساس باید واقع‌بینانه به آمار و اطلاعات درباره این بیماری نگریست زیرا کسب اطلاعات صحیح در خصوص آثار و تبعات این بیماری هم از مهمترین اقدامات جهت کاهش و رفع استرس است.رعایت اصول بهداشتی، پرهیز از سفر کردن، فاصله‌گذاری اجتماعی، کاهش رفت و آمدهای غیرضروری، سلامت تغذیه و تقویت سیستم ایمنی بدن، مطالعه شعر، کتاب و استفاده از موسیقی‌های آرام‌بخش هم می‌تواند در کاهش این استرس نقشی اساسی ایفاء کند.
درگیرکردن فکر به مباحث آموزشی، هنری و... نیز سبب فراگیری تعالیم ارزشمند و کاهش نگرانی و اضطراب می‌شود. حضور در اماکن پرخطر، سفر کردن و... نیز همراه با تحمل بار روانی (ترس) سبب افزایش اضطراب و استرس در آینده خواهد بود. گفت وگو در خصوص برخی تصمیمات جامعه (که خارج از حیطه اختیارات شهروندان است) نیز موجب تحلیل انرژی روانی و افزایش استرس می‌شود. در حال حاضر باید با مثبت‌اندیشی  و با برقراری ارتباط و تعامل با افراد خلاق و مبتکر از این دوران گذر کرد.
از دیگر سو سیستم ایمنی ارتباط مستقیم با توسعه بیماری ها و از جمله بیماری کرونا و پاتوژن های مختلف دارد و استرس و اضطراب باعث تضعیف سیستم ایمنی می شود و بیماری را توسعه می دهد. کرونا و بیماری های نوظهور و نوپدید، مشکل امروز ما نیستند و بیش از چهار دهه است که بیماری های ویروسی و نوظهور را می شناسیم. می دانیم که ویروس های دستگاه تنفسی مرتب تغییر ژنتیک می دهند و می توانند بیماری ها را توسعه دهند و موجب گسترش بیماری در جوامع انسانی شوند. این بیماری ها زمینه ساز مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است و می تواند مرگ و میرهایی را در پی داشته باشد.