سیاست
«بهروز کمالوندی» سخنگو و معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به ملغی شدن توافق قاهره که در آن موضوع همکاریها بر اساس تحولات پس از جنگ آمده بود، گفت: به طور طبیعی باید دوباره مذاکره کرد. فعلا با تکیه به قانون مجلس و تصمیمات شورای عالی امنیت ملی درخواستهای آژانس بررسی و اجابت میشود، اما اگر قرار باشد به همکاریها با آژانس ادامه دهیم باید با رایزنی و مشورت راهحلی پیدا کرد. یک راه توافق قاهره بود که ایران سعی کرد با حسن نیت شرایطی را برای تعامل با آژانس بعد از حملات نظامی فراهم کند، اما متاسفانه آنها از این مساله سواستفاده کردند. اصرار آژانس برای اینکه حتما طبق موافقتنامه پادمان که برای شرایط غیر جنگی نوشته شده، ایران اجازه دسترسی و بازرسی درباره مواد و سایتها دهد یا به آژانس گزارش دهد، خواستهای غیر معقول است. مصلحت است ضمن اجرای تعهدات پادمانی، از اطلاعات فنی کشور حفاظت کنیم این مقام سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه اساسا امکان بازرسی امن از سایتهای نطنز، فردو و اصفهان برای بازرسان الان وجود دارد؟ گفت: به لحاظ حقوقی قانون مشخص کرده که شورای عالی امنیت ملی باید در اینباره نظر دهد و مجوز صادر کند. البته این مساله یک بعد فنی ـ امنیتی هم دارد که معتقدم به لحاظ امنیتی صلاح نیست الان به دشمن اطلاعات دهیم که چقدر مواد هستهای و سایتها آسیب دیده است. مصلحت ایجاب میکند، ضمن اجرای تعهداتمان از اطلاعات فنی کشور حفاظت کنیم. کمالوندی با تاکید بر اصلاح روند همکاریها با آژانس گفت: معتقدم میتوانیم در این مقطع بیشترین تمرکز را بر «ترتیبات پادمانی» قرار دهیم. ما برای اصلاح روند همکاریها ایدههایی داریم، ممکن است در تحقق این ایدهها به نتیجه برسیم یا خیر، اما این طور نیست که حتی اگر هم در این مرحله به نتیجه نرسیدیم، درها بسته شده باشد. اگر بخواهیم مذاکرات جدی با آژانس شروع کنیم، باید ملاحظات ایران در نظر گرفته شود سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: اصلاح روند همکاری میان ایران و آژانس به شرطی امکان پذیر است که برخلاف همیشه، آژانس و کشورهای ذینفوذ، موضوع را سیاسی نکنند. آنها باید به ملاحظات و دغدغههای منطقی ایران گوش دهند. آنها اصرار میکنند که همین پادمان جامع فعلی اجرا شود، اما اگر سراغ هر کشوری بروید و از آنها بپرسید که در چنین شرایطی که الان ایران در آن قرار دارد امکان اجرای چنین موافقتنامهای وجود دارد، حتما قبول نمیکنند. نباید فضایی ایجاد کنند، انگار ایران عمدا به بازرسان آژانس دسترسی نمیدهد و هیچ اتفاقی نیفتاده است. آژانس باید رویکرد سیاسیاش را کنار بگذارد تا به یک چارچوب مشخص برسیم. این ما هستیم که به کشورمان و تاسیسات صلحآمیز هستهای که تحت نظارت آژانس بود، حمله شده است، ما هستیم که طلبکاریم. حمله به ایران در شرایطی انجام شد که یک روز قبل از آن بازرسان در ایران بودند. آژانس خودش باید ابتدا این حملات و اقدامات را محکوم میکرد اما دریغ از یک جمله. حتی در قطعنامه اخیری که درباره ایران در شورای حکام صادر شد، یک عبارت خبری درباره حمله به ایران منتشر نکردند؛ انگار در ایران اتفاقی نیفتاده و همه چیز عادی است. اما چه بخواهند چه نخواهند، شرایط تغییر کرده است و اگر بخواهیم مذاکرات جدی را دوباره با آژانس شروع کنیم، باید ملاحظات ایران در نظر گرفته شود. وی در پاسخ به اینکه سازمان انرژی اتمی در جریان جزئیات مذاکرات قاهره بود؟ گفت: بله، کارشناس سازمان در مذاکرات بود و توافق قاهره به نوعی جمعبندی ملاحظات و نظرات ایران بود. توافق قاهره فضایی را به طور موقت برای همکاریها باز می کرد تا بعدها بشود به طور اصولی درباره لزوم تغییر موافقتنامه پادمان جامع صحبت کرد. اما آنها قدر این تفاهم را ندانستند. برای هر مذاکره فنی باید چارچوب سیاسی وجود داشته باشد که حسن نیت طرفهای مقابل در آن دیده شود. آژانس از توافق قاهره برداشت دیگری کرده است کمالوندی در پاسخ به این پرسش که با وجود اعلام لغو توافق قاهره از سوی ایران در واکنش به اجرای اسنپ بک، در قطعنامه اخیر شورای حکام این توافق مورد اشاره قرار گرفته و به نوعی اجرای این توافق، جزو تعهدات حقوقی ایران محسوب شده؟ گفت: ما در ارتباط با لغو اجرای توافق قاهره به آژانس نامه زدیم. آقای عراقچی هم در زمان امضای این توافق به صراحت مطرح کردند، اگر قرار باشد حسن نیت نباشد، این توافق ملغی میشود، متاسفانه آنها برداشت دیگری کردند. در عین حال از نظر ما توافق قاهره تمام شده است. شروط ایران برای پایان تعلیق همکاریها با آژانس چیست؟ وی در پاسخ به این پرسش که ایران تا چه زمانی سیاست «تعلیق همکاری»ها با آژانس را ادامه میدهد؟ اظهار کرد: در متن قانون تعلیق همکاریها، دو موضوع مورد تاکید قرار گرفته است؛ اول اینکه تهدیدات نظامی علیه تاسیسات هستهای ایران باید تمام شود و دوم اینکه حقوق ایران در بحث هستهای به ویژه در رابطه با غنی سازی محترم شمرده شود و طرف مقابل دیگر ساز «غنیسازی صفر» را کوک نکند، اگر این دو اصل فراهم شود، شرایط همکاری ما به قبل از جنگ برمیگردد. کمالوندی درباره تهدیدات شورای حکام و کشورهای اروپایی و آمریکا به ارجاع ایران به شورای امنیت در نشست بعدی شورای حکام در زمستان، با بیان اینکه این آنها به سیاسی کاری درباره ایران ادامه میدهند، گفت: کشورهای اروپایی و آژانس به جای رفتار منطقی و حقوقی متاسفانه سیاسی برخورد میکنند، شورای حکام و شورای امنیت همیشه رویکردی سیاسی دارند و الان هم از ظرفیت سیاسی خود برای اعمال فشار به ایران سواستفاده میکنند. «غنیسازی صفر» شدنی نیست سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه شما سالها در مذاکرات هستهای در دورههای مختلف حضور داشتید و همیشه گفتید تا وقتی تفاهم و اراده سیاسی برای حل مسائل نباشد، مسائل فنی حل نمیشود، برای شرایط فعلی همچنان بر این باورید؟ با تاکید بر اینکه راهحل مساله هستهای ایران، سیاسی است نه فنی، گفت: البته این به معنای آن نیست که نباید مذاکرات و تعاملات فنی و حقوقی داشت. ما اقدامات زیادی در ماههای اخیر با وجود همه اتفاقات داشتیم. گروسی بارها گفته است که فشار سیاسی شدیدی بر آژانس و شخص وی از ناحیه کشورهایی است که نمیخواهند مساله هستهای ایران حل شود. چطور در مذاکرات برجامی مسائل فنی را در قالب پی ام دی حل کردند، اگر اراده سیاسی در آنجا برای توافق وجود نداشت آیا مسائل فنی حل میشد؟ بنابراین حتما باید بستر سیاسی مذاکرات فراهم شود. وی گفت: مهمترین کلید این است که طرفهای مقابل قانع شوند خواستههای عجیبی که در ذهن شان درباره ایران و برنامه غنیسازی به ویژه «غنیسازی صفر» دارند، اصلا شدنی نیست. کمالوندی ادامه داد: یک زمانی اوباما واقعیت را درباره غنیسازی ایران فهمید و گفت اگر میتوانستم پیچ و مهره صنعت هستهای ایران را باز کنم، این کار را می کردم، اما شدنی نیست و الان هم همین منطق حاکم است.