کائنات جزئیات فاز تازه اعمال فشار بر ونزوئلا را بررسی می کند
زندگی مردم زیر سایه تهدید
مرضیه مشهدیان- چهار مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز اعلام کردند دولت آمریکا در حال آماده‌سازی برای آغاز مرحله تازه‌ای از عملیات نظامی مرتبط با ونزوئلاست. به گفته این مقامات، این مرحله جدید در روزهای آینده کلید خواهد خورد و بخشی از رویکرد سختگیرانه‌تر واشنگتن در قبال کاراکاس محسوب می‌شود. روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در تحلیلی نوشت اقدام آمریکا بیش از آنکه یک عملیات پلیسی برای مقابله با قاچاق مواد مخدر باشد، شکلی از «محاصره نظامی» است که هدف آن افزایش فشار بر دولت ونزوئلا و محدود کردن تحرکات آن است. این گزارش‌ها نشان می‌دهد سیاست‌های واشنگتن در قبال ونزوئلا وارد فاز تازه‌ای از تنش و اعمال فشار شده است.
سایه جنگ در آب‌های کارائیب
طبق آمار خبرگزاری فرانسه، نیروهای آمریکایی از ماه سپتامبر تاکنون دست‌کم ۸۳ نفر را در حملات هوایی به قایق‌های مظنون به حمل مواد مخدر در آب‌های بین‌المللی کشته‌اند. نکته قابل تامل اینجاست که باز هم هیچ سندی مبنی بر وجود مواد مخدر در این قایق‌ها به صورت عمومی منتشر نشده است. دونالد ترامپ اوایل این ماه تصریح کرد روزهای مادورو «به شماره افتاده» و رسانه‌های آمریکایی مدعی‌اند که رئیس‌جمهور آمریکا مجوز عملیات‌های محرمانه سیا در ونزوئلا را صادر کرده است.
در حالی که تعریف وزارت خارجه از فهرست FTO مستقیما به اقدام نظامی اشاره نمی‌کند، پیت هگست، وزیر دفاع، روز جمعه در مصاحبه‌ای تلویحا گفت که طبقه‌بندی جدید «مجموعه‌ای از گزینه‌های تازه» را به روی میز می‌آورد. خوان مانوئل ترک، استاد دانشگاه در مکزیک، به خبرگزاری فرانسه گفت: «این افزایش فشار، تصور قریب‌الوقوع بودن نوعی حمله را ایجاد می‌کند». با این حال، الکسیس الزورو، استاد علوم سیاسی، معتقد است که حملات احتمالا محدود به «باندهای فرودگاهی خاص مرتبط با قاچاق» خواهد بود و از مراکز شهری فاصله خواهد داشت.
اقتصاد سیاه زیر ضربه تحریم
قرار گرفتن در فهرست تروریستی، حمایت از این سازمان را غیرقانونی می‌کند. اقتصاددانان می‌گویند این وضعیت می‌تواند رژیم تحریم‌های آمریکا علیه ونزوئلا را که شامل تحریم نفتی است، تقویت کند و کاراکاس را مجبور سازد نفت خود را با تخفیف در بازار سیاه بفروشد. این سناریو اقتصادِ درگیر با ابرتورم ونزوئلا را بیش از پیش خفه خواهد کرد. تا امروز واشنگتن به کاراکاس اجازه داده بود نفت خود را در بازار سیاه صادر کند و مجوز شرکت شورون را دست‌نخورده نگه داشته بود. اما فرانسیسکو مونالدی، کارشناس حوزه نفت، هشدار می‌دهد هرچند ناوگان آمریکا هنوز کشتی‌ای را توقیف نکرده، اما طبقه‌بندی FTO می‌تواند «از نظر قانونی این امکان را باز کند».
گمانه‌زنی درباره شروع عملیات جدید
ایالات متحده در آستانه آغاز مرحله‌ای جدید از عملیات‌های مرتبط با ونزوئلا در روزهای آینده است. همزمان با تشدید فشارهای واشنگتن بر دولت نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، چهار مقام آمریکایی به خبرگزاری رویترز گفته‌اند ایالات متحده در آستانه آغاز مرحله‌ای جدید از عملیات‌های مرتبط با ونزوئلا در روزهای آینده است.
اقدام قریب‌الوقوع
به نوشته این خبرگزاری، گزارش‌های مربوط به اقدام قریب‌الوقوع در هفته‌های اخیر افزایش یافته، ارتش آمریکا نیروهایی را به دریای کارائیب اعزام کرده، در حالی که روابط با ونزوئلا رو به وخامت گذاشته است. به گفته دو تن از مقامات آمریکایی، احتمالاً عملیات‌های پنهان، نخستین بخش از اقدام جدید علیه مادورو خواهد بود. یک مقام ارشد دولت آمریکا روز شنبه درباره ونزوئلا هیچ گزینه‌ای را رد نکرد و گفت: «ترامپ آماده است از همه ابزارهای قدرت آمریکا استفاده کند تا جلوی ورود مواد مخدر به کشور را بگیرد و کسانی را که مسئول هستند به عدالت بسپارد.» دولت ترامپ در حال بررسی گزینه‌هایی مرتبط با ونزوئلاست تا با آنچه نقش مادورو در تأمین مواد مخدر غیرقانونی برای آمریکا توصیف کرده، مقابله کند. مادورو هرگونه ارتباط با تجارت مواد مخدر را رد کرده است. دو مقام آمریکایی به رویترز گفتند که گزینه‌های مورد بررسی شامل تلاش برای سرنگونی مادورو نیز می‌شود. مادورو که از سال ۲۰۱۳ در قدرت است، مدعی شده ترامپ به دنبال برکناری اوست و شهروندان و ارتش ونزوئلا در برابر چنین تلاشی مقاومت خواهند کرد. رئیس‌جمهور ونزوئلا که یکشنبه ۶۳ ساله می‌شود، شنبه شب در تئاتر اصلی کاراکاس برای مراسم رونمایی یک سریال تلویزیونی درباره زندگی‌اش حاضر شد. تجمع نظامی در کارائیب ماه‌هاست که در جریان است و ترامپ عملیات پنهانی سیا در ونزوئلا را مجاز کرده است. اداره هوانوردی فدرال آمریکا روز جمعه به خطوط هوایی بزرگ درباره «وضعیتی بالقوه خطرناک» هنگام پرواز بر فراز ونزوئلا هشدار داد و از آنها خواست احتیاط کنند. سه شرکت هواپیمایی بین‌المللی پس از هشدار FAA، پروازهای خروجی از ونزوئلا را در روز شنبه لغو کردند.
گزینه‌های جدید پس از برچسب تروریستی و جنگ چریکی متقابل
ایالات متحده قصد دارد روز دوشنبه کارتل «دئه لوس سلس» را به‌دلیل نقش ادعایی‌اش در واردات مواد مخدر غیرقانونی به آمریکا، به‌عنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی کند. دولت ترامپ مادورو را متهم کرده که رهبری این کارتل را بر عهده دارد؛ اتهامی که او رد می‌کند. پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، هفته گذشته گفت که این برچسب «گستره‌ای از گزینه‌های جدید را در اختیار آمریکا قرار می‌دهد.» ترامپ گفته این اقدام به آمریکا اجازه می‌دهد دارایی‌ها و زیرساخت‌های مادورو در ونزوئلا را هدف قرار دهد، اما او همچنین از تمایل احتمالی برای مذاکره با هدف یک راه‌حل دیپلماتیک صحبت کرده است. دو مقام آمریکایی تأیید کردند که میان کاراکاس و واشنگتن گفتگوهایی در جریان است. اما مشخص نیست این گفتگوها چه تأثیری بر زمان یا گستره عملیات آمریکا داشته باشد. در همین حال بزرگترین ناو هواپیمابر نیروی دریایی آمریکا، «جرالد آر فورد»، در ۱۶ نوامبر همراه با ناوگروه خود وارد دریای کارائیب شد و به حداقل هفت ناو جنگی دیگر، یک زیردریایی هسته‌ای و جنگنده‌های F-35 پیوست. نیروهای آمریکایی تاکنون عمدتاً بر عملیات مقابله با مواد مخدر تمرکز کرده‌اند، هرچند قدرت نیروهای جمع‌آوری‌شده بسیار بیشتر از مقدار لازم برای چنین عملیات‌هایی است. نیروهای آمریکا حداقل ۲۱ حمله علیه قایق‌های مظنون به حمل مواد مخدر در کارائیب و اقیانوس آرام انجام داده‌اند که از سپتامبر تاکنون دست‌کم ۸۳ نفر در این حملات کشته شده‌اند. با وجود این واقعیت نابرابری قدرت نظامی طرفین، اکنون دولت مادورو در صورت وقوع حمله احتمالی آمریکا به دنبال راهبردهای جایگزین است؛ از جمله یک پاسخ «چریکی» که دولت آن را «مقاومت طولانی‌مدت» نامیده و در برنامه‌های تلویزیون دولتی درباره‌اش صحبت کرده است. این رویکرد شامل واحدهای کوچک نظامی در بیش از ۲۸۰ نقطه مختلف خواهد بود که دست به خرابکاری و تاکتیک‌های چریکی دیگر می‌زنند.
جنگ روانی
به نوشته واشنگتن‌پست، کاخ سفید اخیراً ایده‌ای مطرح کرده که طی آن هواپیماهای نظامی آمریکا بر فراز کاراکاس اعلامیه پخش کنند؛ عملیاتی روانی برای افزایش فشار بر رئیس‌جمهور ونزوئلا، نیکولاس مادورو. طبق گفته افراد مطلع، زمان احتمالی این عملیات می‌توانست یکشنبه باشد تا با تولد مادورو همزمان شود. این عملیات هنوز تأیید نشده ، اما چنین اقدامی سطح جدیدی از فشارهای واشنگتن برای برکناری مادورو،که از دوران نخست ترامپ یکی از اولویت‌های اصلی دولتش بوده محسوب می‌شود. ترامپ درباره‌ی انتخابات، اپوزیسیون یا دموکراسی حرفی نمی‌زند. این یعنی می‌تواند تعریف پیروزی در ونزوئلا را هرطور که بخواهد تعیین کند. چیزی که او دوست دارد نمایش است
صحنه‌های پر از انفجار و هیاهو
دولت ترامپ در گزارشی به کنگره و نظریه‌ای موازی از سوی دفتر مشاور حقوقی (OLC) مدعی شده که آمریکا درگیر یک «مناقشه مسلحانه» با «سازمان‌های تروریستی تعیین‌شده» است. این ادعا باعث خشم نمایندگان دموکرات و برخی جمهوری‌خواهان شده که گفته‌اند دولت نتوانسته توجیه قانع‌کننده‌ای ارائه دهد که چرا می‌تواند بدون محدودیت مظنونان را به جای بازداشت، در آب‌های بین‌المللی بکشد.
ترامپ در اواسط نوامبر گفت که «تقریباً تصمیمش را گرفته» که چگونه درباره احتمال اقدام نظامی در ونزوئلا پیش برود. او پیش‌تر تهدید کرده بود که دامنه عملیات فعلی را به اهداف زمینی گسترش خواهد داد. اعلامیه‌هایی که قرار بود پخش شوند شامل اطلاعات مربوط به جایزه ۵۰ میلیون دلاری برای کمک به دستگیری و محکومیت مادورو بودند. ایالات متحده و بیش از ۵۰ کشور دیگر مدعی‌اند مادورو انتخابات ریاست‌جمهوری ونزوئلا در سال ۲۰۲۴ را باخته و او را به‌عنوان رهبر قانونی کشور به رسمیت نمی‌شناسند. هنوز مشخص نیست اعلامیه‌ها چگونه پخش خواهند شد، اما گزینه‌های موجودی وجود دارد. در سال‌های اخیر، نیروهای آمریکایی از محفظه‌های پرتابی PDU-5 استفاده کرده‌اند که اعلامیه‌ها را به صورت یک نوار طولانی در هوا پخش کرده و روی زمین می‌ریزد. هر PDU-5 با «گلوله‌کاغذی»هایی پر می‌شود که پیام‌ها داخل آنها قرار دارد. هدف از چنین عملیاتی افزایش فشار بر مادورو برای کناره‌گیری یا تشویق مخالفان به اقدام علیه حکومت اوست؛ اقدامی که کمتر از حمله مستقیم نظامی تلقی می‌شود. ترامپ که وعده داده بود وارد جنگ‌های جدید نشود، در سال اول دوره دوم خود عملیات‌های هوایی متعددی در ایران، یمن و حالا در کارائیب انجام داده است. پخش اعلامیه پیش از یک عملیات احتمالی نظامی، یک تاکتیک استاندارد در جنگ روانی است که هدفش تضعیف روحیه و ایجاد ترس در میان نیروهای دشمن است. نیروهای آمریکایی پیش از حمله سال ۲۰۰۳ به عراق، اعلامیه‌هایی پخش کردند که به سربازان عراقی هشدار می‌دادند به جنگنده‌های آمریکایی شلیک نکنند و به شهروندان توصیه می‌کردند رادیوی آمریکایی را دنبال کنند. عملیات روانی همچنین در تهاجم ۱۹۸۹ آمریکا به پاناما برای برکناری دیکتاتور، مانوئل آنتونیو نوریه‌گا، استفاده شد.
با سربالا پاسخ می‌دهیم
وزیر دفاع ونزوئلا گفت که این کشور در برابر هفته‌ها فشار آمریکا محکم ایستاده و اعلام کرد که کاراکاس «با سر بالا» به تهدیدهای واشنگتن پاسخ می‌دهد.
«ولادیمیر پادرینو لوپز»، وزیر دفاع ونزوئلا در گفتگو با شبکه تلویزیونی دولتی VTV، ایالات متحده را «یکی از بزرگترین و مخرب‌ترین امپراتوری‌های تاریخ بشر» توصیف کرد. بنا بر گزاش ایسنا، لوپز، واشنگتن را به استفاده از نیروی نظامی برای تحمیل منافع خود متهم کرد و گفت: «امپریالیسم آمریکا در تلاش است تا ما را با هواپیماهای بمب‌افکن، کشتی‌های جنگی مجهز به موشک و زیردریایی‌های هسته‌ای در کارائیب تهدید کند. ما برده هیچ امپراتوری نیستیم. و ما چه کرده‌ایم؟ به عنوان یک ملت، ما با سر بالا پاسخ می‌دهیم.» او همچنین از رزمایش‌های نظامی آمریکا در ترینیداد و توباگو، نزدیک به خط ساحلی ونزوئلا، انتقاد کرد و اظهار داشت که «هیچ استقرار هوایی یا دریایی نمی‌تواند استقلال ونزوئلا را از بین ببرد.» او گفت: «مهم نیست چقدر قدرتمند یا ترسناک باشد، هیچکس نمی‌تواند آزادی ما را از بین ببرد.»
پیش از این هم، «نیکولاس مادورو»، رئیس‌جمهور ونزوئلا در مراسم افتتاحیه فیلمی که در کاخ ریاست جمهوری میرافلورس برگزار شد، آمریکا را به تلاش برای به تصویر کشیدن او به عنوان یک «دیکتاتور» از طریق رسانه‌های بین‌المللی متهم کرد.
مادورو گفت: «ایالات متحده همچنان سعی می‌کند بگوید که یک رژیم یا دیکتاتوری در ونزوئلا وجود دارد. آنها این را بارها و بارها تکرار می‌کنند، اما این یک روایت کاملاً قدیمی است.» تنش‌ها در ماه‌های اخیر با گسترش حضور نظامی آمریکا در نزدیکی ونزوئلا افزایش یافته است. «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا، طبق یک فرمان اجرایی، اجازه استفاده بیشتر از نیروی نظامی برای مبارزه با آنچه را که کارتل‌های مواد مخدر آمریکای لاتین می‌نامد، داد. همچنین ناو هواپیمابر یواس‌اس جرالد آر. فورد، بزرگترین ناو هواپیمابر جهان، و گروه ضربت آن نیز به عنوان بخشی از عملیات ادعایی مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده وارد منطقه آمریکای لاتین شده‌اند.
در همین حال، منابع آگاه می‌گویند دولت آمریکا یک عملیات روانی را برای تضعیف روحیه رئیس‌جمهور ونزوئلا و تشویق او به فرار از این کشور پیشنهاد داده است که شامل پخش اعلامیه برای تحت فشار قرار دادن او در روز تولدش می‌شود.
منابع آگاه که خواستند نامشان فاش نشود، همچنین به واشنگتن پست گفتند که انتظار می‌رود این اطلاعیه‌ها حاوی وعده پاداش ۵۰ میلیون دلاری برای هر کمکی باشد که منجر به دستگیری و محکومیت مادورو شود. این اطلاعیه‌ها ممکن است امروز (یکشنبه) که شصت و سومین سالگرد تولد مادورو است، پخش شوند. به گفته افراد آگاه، زمان‌بندی این کار عمدی به نظر می‌رسد.
رئیس جمهوری برزیل درباره تکرار اشتباه جنگ اوکراین
در ونزوئلا هشدار داد
رئیس‌جمهوری برزیل از جامعه جهانی خواست تا پیش از تکرار اشتباه جنگ اوکراین در ونزوئلا، جلوی وقوع آن را بگیرند. به گزارش فرانس۲۴، «لولا داسیلو» رئیس‌جمهوری برزیل نسبت به افزایش حضور نظامی آمریکا در نزدیکی ونزوئلا ابراز نگرانی کرد و هشدار داد این وضعیت می‌تواند به بروز درگیری منجر شود. او همچنین گفت قصد دارد این موضوع را با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا در میان بگذارد. وی پس از شرکت در نشست سران گروه ۲۰ در آفریقای جنوبی به خبرنگاران گفت: از آرایش نظامی ایالات متحده در دریای کارائیب، بسیار نگرانم و می‌خواهم درباره آن با رئیس‌جمهوری آمریکا گفت‌وگو کنم. وی افزود: فکر نمی‌کنم اکنون دلیلی برای جنگ وجود داشته باشد. نباید اشتباهی را که در جنگ میان روسیه و اوکراین رخ داد تکرار کنیم. این مقام برزیلی با اشاره به اینکه برزیل با ونزوئلا مرز مشترک دارد، گفت: مهم است که پیش از آغاز هرگونه درگیری، راه‌حلی برای آن پیدا کنیم. دولت آمریکا به بهانه مبارزه با قاچاق مواد مخدر، ناو هواپیمابر، شناورهای جنگی و هواپیماهای رادارگریز در منطقه نزدیک ونزوئلا مستقر کرده است. ایالات متحده، «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهوری ونزوئلا را به هدایت کارتل های مواد مخدر متهم کرده و ترامپ نیز احتمال اعزام نیروهای آمریکایی به ونزوئلا را رد نکرده است.
اکثر آمریکایی‌ها با اقدام نظامی علیه ونزوئلا مخالفند
نتایج نظرسنجی جدید از سی‌بی‌اس نیوز/یوگاو نشان می‌دهد که اکثر آمریکایی‌ها پس از تنش‌های اخیر در منطقه، مخالف اقدام نظامی در ونزوئلا هستند.
در این نظرسنجی، ۷۰ درصد مردم گفتند که مخالف «اقدام نظامی ایالات متحده در ونزوئلا» هستند، در حالی که ۳۰ درصد گفتند که از آن حمایت می‌کنند.
ارتش ایالات متحده اخیراً حضور خود را در نزدیکی ونزوئلا تقویت کرده است؛ به طوری که ناو هواپیمابر یو اس اس جرالد آر. فورد، دست‌کم هشت کشتی جنگی و هواپیماهای اف-۳۵ راهی کارائیب شده و رئیس جمهور دونالد ترامپ به سازمان سیا اجازه داده است تا عملیات مخفیانه خود را در داخل ونزوئلا انجام دهد.
اداره هوانوردی فدرال اخیراً به خلبانان توصیه کرده که به دلیل «وخامت اوضاع امنیتی و افزایش فعالیت‌های نظامی» در داخل و اطراف ونزوئلا، هنگام پرواز در نزدیکی این کشور «احتیاط» را رعایت کنند. در اطلاعیه روز جمعه این نهاد آمده است که «تهدیدات می‌تواند خطر بالقوه‌ای برای هواپیماها در تمام ارتفاعات» ایجاد کند.
پیت هگست، وزیر جنگ ایالات متحده، روز پنج‌شنبه گفت که تصمیم دولت ترامپ برای نامگذاری کارتل دو لوس سولز ونزوئلا به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی، به وزارت‌خانه او «گزینه‌های جدیدی» برای هدف قرار دادن این باند مواد مخدر داده است. مقامات ادعا کرده‌اند که این کارتل توسط نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا، رهبری می‌شود—ادعایی که قویاً توسط کاراکاس رده شده است.
ایالات متحده به بیش از بیست قایق که مدعی حمل مواد مخدر هستند، حمله کرده است؛ حملاتی که بیش از ۸۰ کشته برجای گذاشته‌اند. واشنگتن هیچ مدرکی ارائه نکرده که نشان دهد افراد هدف‌گرفته‌شده قاچاقچی بوده‌اند، و گروه‌های حقوق بشری نیز می‌گویند این حملات در هر صورت غیرقانونی‌اند.
سی‌ان‌ان اخیراً به نقل از مقامات آمریکایی که نامشان فاش نشده است، گزارش داده بود که فرماندهی جنوبی ارتش آمریکا، رئیس‌جمهور این کشور را در جریان گزینه‌های برای هدف قراردادن در داخل ونزوئلا در چارچوب عملیات نیزه جنوبی قرار داده است. ایالات متحده در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ تحریم‌های گسترده‌ای علیه کاراکاس وضع کرد و ۵۰ میلیون دلار جایزه برای دستگیری رئیس جمهور ونزوئلا تعیین نمود. مادورو هرگونه دخالت در قاچاق مواد مخدر را رد کرده و به ایالات متحده در مورد آغاز یک «جنگ دیوانه‌وار» هشدار داده است. او همچنین ترامپ را به استفاده از کارتل‌ها به عنوان بهانه‌ای برای سرنگونی خود متهم نموده است.
وقتی از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی پرسیده شد که چقدر «درباره افزایش حضور نظامی ایالات متحده در دریای کارائیب شنیده یا خوانده‌اند»، ۲۰ درصد گفتند «زیاد»، ۴۰ درصد گفتند «تا حدودی»، ۱۹ درصد گفتند «زیاد» و ۲۰ درصد گفتند «اصلاً هیچ».
نظرسنجی سی‌بی‌اس نیوز/یوگاو از ۱۹ تا ۲۱ نوامبر انجام شد و ۲۴۸۹ نفر در آن شرکت داشتند و حاشیه خطای آن حدود مثبت یا منفی ۲.۴ درصد بود.
ما بیشتر نگران غذا هستیم
در خیابان‌های کاراکاس، زندگی روزمره ادامه دارد، در حالی که دولت به مردم می‌گوید باید برای تهاجم آمریکا آماده باشند. یک سرود کریسمس پخش می‌شود، اما فضای جشن تحت‌الشعاع قرار گرفته است. دشمن مشترک مردم اینجاست: جهش شدید قیمت مواد غذایی و فقدان قدرت خرید. همانند «الخاندرو اوریانو»، بسیاری از ونزوئلایی‌ها می‌گویند نگرانی اصلی‌شان وضعیت معیشتی و مالی است، نه احتمال حمله نظامی ایالات متحده. به گزارش بی بی سی ورلد، در حالی که دولت نیکلاس مادورو زیر سایه تهدید نظامی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روزهای پرالتهابی را سپری می‌کند، مردم عادی ونزوئلا وقت خود را صرف این می‌کنند که چگونه غذای روزانه خود را تأمین کنند. صبح چهارشنبه در «کینتا کرسپو»، یکی از بازارهای محبوب مرکز کاراکاس است. اینجا، تشدید احتمالی درگیری دغدغه اصلی ونزوئلایی‌ها نیست؛ کسانی که نیم‌نگاهی به اخبار دارند، اما حواسشان بیشتر به کیف پولشان است تا ببینند آیا پول نقد کافی برای خرید دارند یا خیر. الخاندرو اوریانو در حالی که قهوه‌ای می‌نوشد و منتظر مشتریانی است که انگار قرار نیست بیایند، می‌گوید: «مداخله‌ای در کار نخواهد بود، هیچ خبری نیست. آنچه واقعاً ما را نگران می‌کند، افزایش نرخ دلار است».
در هفته‌های اخیر، دولت ترامپ هزاران نیروی نظامی و تجهیزات جنگی، از جمله بزرگترین ناو جنگی جهان را در فاصله‌ای نزدیک به ونزوئلا مستقر کرده است. روز شنبه، دست‌کم چهار شرکت هواپیمایی بین‌المللی پس از هشدار روز جمعه مقامات هوانوردی آمریکا درباره «افزایش فعالیت‌های نظامی در ونزوئلا یا اطراف آن»، پروازهای خود به داخل یا خارج از این کشور را لغو کردند. این تحولات پس از آن صورت می‌گیرد که یک رشته حملات هوایی آمریکا علیه قایق‌های مظنون به حمل مواد مخدر در دریای کارائیب و شرق اقیانوس آرام، منجر به کشته شدن بیش از ۸۰ نفر شد. دولت آمریکا می‌گوید این اقدامات بخشی از تلاش‌های گسترده‌تری است که برای متوقف کردن جریان مواد مخدر به ایالات متحده ضروری است، اما مادورو اصرار دارد که این قدرت‌نمایی نظامی با هدف برکناری او طراحی شده است.
زندگی زیر سایه تهدید
در خیابان‌های کاراکاس، زندگی روزمره ادامه دارد، در حالی که دولت به مردم می‌گوید باید برای تهاجم آمریکا آماده باشند. الخاندرو لفاظی‌های تند میان واشنگتن و کاراکاس را کم‌اهمیت می‌داند. او پنج سال است که در این بازار سبزیجات می‌فروشد. با اشاره به راهرویی طولانی و خلوت که پر از میوه و سبزیجات تازه است، اصرار می‌کند: «نگاه کنید، ببینید اینجا چقدر خالی است». یک سرود کریسمس پخش می‌شود، اما فضای جشن تحت‌الشعاع قرار گرفته است. دشمن مشترک مردم اینجاست: جهش شدید قیمت مواد غذایی و فقدان قدرت خرید. این وضعیت تا حدودی ناشی از کاهش سریع ارزش پول ملی (بولیوار) است که طبق آمار صندوق بین‌المللی پول (IMF)، امسال ۸۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. برای مثال، قیمت یک کیلو مرغ حدود چهار برابر حداقل دستمزد ماهانه رسمی است. و اگرچه دولت به بازنشستگان و کارکنان دولتی پاداش می‌دهد، اما این پول هنوز برای پوشش سبد غذایی اولیه کافی نیست. کونسوئلو، ۷۴ ساله، نسبت به درگیری مسلحانه با آمریکا بدبین است و می‌گوید ونزوئلایی‌ها توانایی مالی ذخیره غذا برای آمادگی جنگ را ندارند. او می‌گوید: «هر چه می‌خواهد بشود، بشود! همین و بس!» و می‌افزاید که نگرانی درباره سایه جنگ کمک زیادی نمی‌کند. این استاد دانشگاه بازنشسته که هنوز کار می‌کند، ادامه می‌دهد: «راست است؟ دروغ است؟ این فقط باعث می‌شود مریض شوید و با اعصاب خرد راه بروید، بهتر است آرام بمانید. احساسات می‌تواند روی سلامتی شما هم اثر بگذارد.» او می‌گوید: «من هیچ خرید هیجانی انجام نداده‌ام؛ برای این کار به پول زیادی نیاز دارید».
اقتصاد، نگرانی اصلی
دو اقتصاددان ساکن ونزوئلا ترجیح دادند به دلیل نگرانی از واکنش‌های احتمالی دولت اظهار نظر نکنند. یک کارشناس دیگر که خواست نامش فاش نشود، خاطرنشان کرد: «تورم به سطحی در حدود ۲۰ درصد ماهانه رسیده است.» صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند افزایش قیمت‌ها در سال جاری به ۵۴۸ درصد برسد و می‌گوید وضعیت در سال ۲۰۲۶ بدتر خواهد شد و تورم می‌تواند به ۶۲۹ درصد افزایش یابد که بالاترین رقم در قاره است. دیگران مداخله احتمالی آمریکا را فرصتی برای تغییر می‌دانند، اما می‌ترسند آشکارا درباره آن صحبت کنند. یک تاجر از سیوداد بولیوار (در ایالت بولیوار، جنوب کشور) می‌گوید: «ما می‌ترسیم، سکوت کرده‌ایم، می‌ترسیم ما را به زندان بیندازند. قبلاً چیزهایی پست می‌کردم، اما دیگر نه - نباید بکنم - چون نمی‌دانم چه کسی ممکن است مرا لو بدهد».
این زن به صورت ناشناس می‌گوید: «امید هست، ایمان هست، اما مردم از ترس ساکت هستند. نمی‌شنوید کسی در مورد آن صحبت کند؛ فقط در خانه، با خانواده، اما رگه‌هایی از شادی وجود دارد».
سکوت و انتظار
کونسوئلو می‌گوید بلاتکلیفی نیز ونزوئلایی‌ها را عصبی می‌کند. بخش بزرگی از جامعه از صحبت آشکار درباره مسائلی که می‌تواند برای دولت مادورو حساس باشد پرهیز می‌کنند، به‌ویژه پس از موج بازداشت‌هایی که به دنبال اعتراضات ضد دولتی بر سر انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ رخ داد؛ انتخاباتی که نتیجه آن به طور گسترده از سوی جامعه جهانی رد شده است. باربارا ماررو، شیرینی‌پز ۴۰ساله می‌گوید: «همه ما منتظریم اتفاقی بیفتد چون این عادلانه و ضروری است. ما سال‌هاست که در بدبختی مطلق زندگی می‌کنیم. ونزوئلایی‌ها روز به روز زندگی می‌کنند و منتظرند اتفاقی بیفتد، اما همه می‌ترسند [حرف بزنند] و هیچکس چیزی نمی‌گوید».
استر گوارا، ۵۳ساله که در یک آزمایشگاه پزشکی کار می‌کند، نگرانی خود را در میان تنش‌های ناشی از استقرار ناوگان دریایی آمریکا پنهان نمی‌کند. او می‌گوید: «نگرانم چون واقعاً نمی‌دانم چه دارد می‌گذرد - ممکن است حمله کنند، ضربه بزنند… مردم فکر می‌کنند درست می‌شود، اما این جدی است. افراد بی‌گناه زیادی ممکن است بمیرند.» او می‌افزاید: «حس می‌کنم چیزی آن بیرون در حال پختن است، اما منتظرم».
«تورم ما را زنده زنده می‌خورد»
حالا ظهر شده است. همه چیز در بلواری شلوغ در شرق کاراکاس طبق معمول پیش می‌رود. دستفروشان مشغول فروش هستند و عابران در رفت و آمدند. خاویر خارامیو، ۵۷ ساله، آنجاست و به دنبال اجناسی برای فروش مجدد در کریسمس می‌گردد. او درباره ناو هواپیمابر «جرالد آر فورد» که واشنگتن به کارائیب منتقل کرده، کنجکاو است. او می‌گوید: «فکر نمی‌کنم آن حمله اتفاق بیفتد. فکر می‌کنم ممکن است گفتگویی، توافقی یا معامله‌ای صورت بگیرد». با این حال، او می‌گوید وقتی برق قطع می‌شود، با خود فکر می‌کند: «آمدند داخل»، «دارند می‌آیند». ترامپ گفته است که برای گفتگوی دیپلماتیک با مادورو آمادگی دارد، اما همچنین گفته که گزینه نظامی را رد نمی‌کند.
در هر حال، خاویر تکرار می‌کند: «ما بیشتر نگران غذا هستیم. ونزوئلا در وضعیت بدی قرار دارد. تورم دارد ما را زنده زنده می‌خورد».
آزمون سیاسی سرنوشت‌ساز روبیو
از زمان ورود به دولت ترامپ، روبیو حمایت از حقوق بشر و پروژه‌های ترویج دموکراسی را کاهش داده است، اما همچنان در برابر دیکتاتوری‌های چپ‌گرای آمریکای لاتین ثابت قدم است؛ امری که حامیانش آن را نشان‌دهنده پایبندی روبیو به اصول خود می‌دانند.
کارزار دولت ترامپ علیه مادورو، برای مارکو روبیو یک آزمون سیاسی سرنوشت‌ساز است؛ چرا که موفقیت آن می‌تواند اعتبار او را نزد جوامع لاتین‌تبار و حزب جمهوری‌خواه تقویت کند.ازسویی، شکست کارزار یا ایجاد هرگونه هرج‌ومرج در ونزوئلا ، آینده سیاسی آقای وزیر را به خطر می‌اندازد. همزمان، واکنش ترامپ به نتایج کارزار یکی دیگر از عوامل کلیدی تعیین‌کننده مسیر سیاسی مارکو روبیو خواهد بود. اریک بازیل ایمیل و نهال طوسی در پولیتیکو نوشتند: وزیر امور خارجه آمریکا، مارکو روبیو، امیدوار است که کارزار فشار دولت ترامپ علیه ونزوئلا، اراده دولت نیکولاس مادورو را برای ماندن در قدرت تضعیف کند. اما اگر این تلاش‌ها به شکست بی‌انجامد، به احتمال زیاد آینده سیاسی روبیو دستخوش تغییرات جدی، به‌ویژه در انتخابات دور بعدی ریاست‌جمهوری خواهد شد؛ چرا که اعتبار او در میان رای‌دهندگان کلیدی، به ویژه در ایالت محل سکونتش، فلوریدا، کاهش پیدا خواهد کرد.
دو نام که ترامپ از آنها به عنوان جانشینان احتمالی خود در انتخابات بعدی یاد کرده است، اهمیت بیشتری دارند: جی‌دی ونس معاون رئیس‌جمهور، و مارکو روبیو وزیر امور خارجه.
هدف سرنگونی دولت مادورو است
روبیو، که از معماران اصلی استراتژی ونزوئلا در دولت ترامپ است، تمرکز اصلی کارزار فعلی را بر تقویت نظامی گسترده در سواحل کارائیب و حملات هوایی علیه قایق‌های مظنون به حمل مواد مخدر گذاشته است. به گفته او، هدف رسمی این اقدامات مبارزه با کارتل‌های مواد مخدر است؛ اما منابع نزدیک به دولت می‌گویند که هدف اصلی، سرنگونی دولت مادورو است.
احتمالات پرریسک در آینده سیاسی روبیو
حمایت ترامپ از فشار بر مادورو در نظر روبیو و دیگر محافظه‌کاران فلوریدا بسیار مطلوب است، اما خطرات سیاسی ویژه خود را دارد.
برای مثال اگر این استراتژی به برکناری مادورو منجر نشود، روبیو ممکن است حمایت جوامع تبعیدی لاتین‌تبار، به ویژه در فلوریدا را از دست بدهد.
احتمال پرریسک بعدی این است که اگر مادورو برکنار شود اما اقدامات دولت آمریکا وضعیت سیاسی و اقتصادی ونزوئلا را بی‌ثبات‌تر کند، اعتبار روبیو در مجدد آسیب می‌بیند.
احتمال دیگر، سرنگونی موفقیت آمیز مادورو و درگیری احتمالی روبیو با جریان‌های جدایی‌طلب مگا خواهد بود؛ چرا که آنها به‌شدت مخالف مداخله نظامی در دیگر کشورها هستند.
به گفته متیو بارتلت، استراتژیست جمهوری‌خواه، رای‌دهندگان مگا هیچ علاقه سیاسی و یا اراده‌ای برای تغییر رژیم در ونزوئلا ندارند. این گروه از رای‌دهندگان ممکن است اقدام نظامی با هدف مشخص را بپذیرند اما نسبت به مداخلات خارجی با اهداف نامشخص محتاط هستند.
پایبندی به اصول در عین تغییرات جزئی در مواضع
روبیو که پیش از این به دیدگاه‌های تهاجمی در سیاست خارجی شهرت داشت، در طی این سال‌ها نشان داده که انعطاف ایدئولوژیک بالایی داشته و توانسته است که همچنان در حزبی که به سمت راست متمایل شده است، باقی بماند.
از زمان ورود به دولت ترامپ، روبیو حمایت از حقوق بشر و پروژه‌های ترویج دموکراسی را کاهش داده است، اما همچنان در برابر دیکتاتوری‌های چپ‌گرای آمریکای لاتین ثابت قدم است؛ امری که حامیانش آن را نشان‌دهنده پایبندی روبیو به اصول خود می‌دانند.
ریک اسکات، سناتور جمهوری‌خواه و متحد روبیو گفته است: مردم قدردان تلاش‌های مارکو برای به‌دست آوردن آزادی و دموکراسی در آمریکای لاتین هستند. او دقیقا همان کاری را انجام می‌دهد که همیشه انجام داده است.
اهمیت جامعه کوبایی و ونزوئلایی در فلوریدا
مارکو روبیو خود یکی از فرزندان مهاجران کوبایی به آمریکا است و به همین دلیل که به چهره‌ای مهم در جوامع تبعیدی کوبایی و ونزوئلایی در جنوب فلوریدا تبدیل شده است. این پایگاه اجتماعی نقش زیادی در پیروزی‌های او در انتخابات ایالتی و سنای آمریکا داشته‌است. اکنون این پایگاه اجتماعی خواستار برکناری دولت مادورو است؛ به همین دلیل است که موفقیت یا شکست عملیات نظامی آمریکا، اعتبار روبیو و جایگاه او در رقابت‌های آینده در فلوریدا و حزب جمهوری‌خواه را تحت تأثیر قرار خواهد داد.ادواردو گامارا، استاد دانشگاه فلوریدا و تحلیلگر نظرسنجی‌های لاتین‌تبارها، می‌گوید:
سقوط مادورو به هر شکلی برای مارکو خوب خواهد بود؛ اما آنچه که بعد از آن رخ خواهد داد، موضوع دیگری است.
پیامدهای احتمالی کارزار
اگر انتقال دموکراتیک قدرت در ونزوئلا به‌طور موفقیت‌آمیز صورت گیرد، اعتبار سیاسی روبیو به‌طرز چشمگیری افزایش می‌یابد. ونزوئلا هم‌اکنون دارای یک جنبش اپوزیسیون قدرتمند است که در انتخابات ریاست‌جمهوری جولای ۲۰۲۴ پیروز شده است.
اما اگر مجدد یک دیکتاتور قدرت را در دست بگیرد و روند دموکراتیک به تأخیر بیفتد، اعتبار روبیو دچار آسیب خواهد شد و هرج‌ومرج ممکن است به‌سرعت در این کشور نفت‌خیز گسترش یابد، به‌ویژه اگر شورشی نیز در این میان رخ دهد.
نکته دیگری که روبیو باید به آن توجه کند، تأثیر اقداماتش بر رابطه با ترامپ است. رئیس‌جمهور ممکن است در صورت بروز بی‌ثباتی منطقه‌ای، حمایت خود را کاهش دهد یا در مذاکرات با مادورو کوتاه بیاید.
پیشینه استراتژی آمریکا در برابر ونزوئلا چیست؟
روبوی و مائوریسیو کلاور کارونه در دوره اول دولت ترامپ، یک کمپین فشار اقتصادی حداکثری را بر علیه کاراکاس طراحی کردند. در آن زمان، مجلس ملی ونزوئلا به رهبری اپوزیسیون، قدرت مادورو را به چالش می‌کشید.
اکنون نیز رویکرد دولت ترامپ در برابر کاراکاس، یک رویکرد پرریسک و گسترده در منطقه است؛ به‌طوری که بیش از ۱۵ هزار نیروی نظامی در کارائیب مستقر شده‌اند و همچنین ده‌ها حمله هوایی علیه قایق‌های مظنون به قاچاق مواد مخدر انجام شده است. کشتی‌های جنگی از جمله ناو هواپیمابر USS Gerald R. Ford نیز به منطقه آمده‌اند. به‌علاوه سامانه‌های موشکی و هواپیماهای جنگی نیز برای هدف‌گیری عمیق در قلمرو ونزوئلا مستقر شده‌اند.
این تحرکات باعث شده است که جامعه کوبایی و ونزوئلایی‌تبار در فلوریدا انتظار تغییر رژیم مادورو در نتیجه این کارزار را داشته باشند.
ابعاد سیاسی داخلی
پوشش مبارزه با مواد مخدر برای ترامپ فرصت در امان ماندن از از انتقاد رای‌دهندگان مگا را فراهم کرده است، چرا که آنها با تغییر رژیم مخالف‌اند.برخی از این مخالفان معتقدند که ممکن است روبیو هزینه سیاسی شکست کارزار را به‌طور مستقیم نپرداد و بار مسئولیت این تصمیمات بر دوش ترامپ و جی‌دی ونس باشد. می‌توان گفت که هنوز گزینه‌های سیاسی زیادی پیش‌روی روبیو 54 ساله وجود دارد؛ او می‌تواند به سنا بازگردد، برای فرمانداری فلوریدا رقابت کند یا در صورت پیروزی دموکرات‌ها در ۲۰۲۸، برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۳۲ آماده شود.